TAR377 - Osmanlı Mimarisi

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

TARİH

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Osmanlı Mimarisi	TAR377	5	3 + 0	5,0	Seçmeli

Birim Bölüm	Tarih - Lisans (Yüz yüze)
Amaç	Bu ders, Osmanlı mimarisinin tarihsel gelişimini, temel özelliklerini ve dönemlere göre farklılaşan mimari tarzlarını öğrencilere tanıtmayı amaçlar. Osmanlı yapılarının estetik, işlevsel ve kültürel yönlerini analiz ederek mimari eserlerin toplum üzerindeki etkilerini anlamalarını sağlar. Ayrıca öğrencilerin, Osmanlı mimarisini diğer çağdaş mimari geleneklerle karşılaştırarak değerlendirebilmeleri hedeflenir.
Ders İçeriği	Dersin başlangıcında Osmanlı mimarisinin genel tarihsel süreci tanıtılır. Osmanlı mimarisinin temel kaynakları ve etkileri ele alınır. Osmanlı öncesi Anadolu ve İslam mimarisi ile karşılaştırmalar yapılır. Erken Osmanlı dönemi mimari örnekleri incelenir. Bursa ve Edirne’deki erken Osmanlı yapıları üzerinde durulur. Osmanlı mimarisinde cami ve külliye kavramları tanımlanır. Külliyelerin işlevleri ve sosyal hayattaki rolleri açıklanır. Osmanlı mimarisinde kubbe ve minare kullanımı değerlendirilir. Mimar Sinan dönemi ve eserleri detaylı olarak incelenir. Mimar Sinan’ın eserlerinde estetik ve mühendislik özellikleri analiz edilir. Osmanlı saray mimarisi ve Topkapı Sarayı örnekleri sunulur. Saray mimarisinin politik ve kültürel boyutları tartışılır. Osmanlı sivil mimarisi: konutlar, hamamlar ve çarşılar ele alınır. Osmanlı mimarisinde süsleme ve bezeme sanatları incelenir. Ahşap ve taş işçiliği teknikleri tanıtılır. Mimari yapılar ve toplum arasındaki ilişki değerlendirilir. Osmanlı mimarisinde şehir planlaması ve kentsel dokunun önemi anlatılır. Osmanlı mimarisi ile Batı mimarisi arasındaki etkileşimler tartışılır. 17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı mimarisindeki değişimler ele alınır. Lale Devri mimarisi ve özellikleri incelenir. Osmanlı’da dini ve sivil yapılar arasındaki farklar vurgulanır. Osmanlı mimarisinde eğitim yapıları: medreseler ve külliyeler ele alınır. Osmanlı köprü, su kemeri ve diğer altyapı yapıları incelenir. Mimari yapılar ve çevresel faktörler arasındaki ilişki değerlendirilir. Osmanlı mimarisinde bölgesel farklılıklar ve yerel üsluplar tartışılır. Koruma ve restorasyon çalışmalarının önemi vurgulanır. Günümüzde Osmanlı mimarisinin etkileri ve mirası ele alınır. Ders kapsamında öğrencilerin mimari eserler üzerine saha çalışmaları yapması teşvik edilir. Osmanlı mimarisine dair akademik araştırma yöntemleri tanıtılır. Dersin sonunda Osmanlı mimarisinin kültürel ve tarihsel önemi özetlenir. İstersen, bu içeriğe uygun haftalık ders programı veya kaynak önerileri de hazırlayabilirim.
Ders Veren	Refik ARIKAN

Hafta	Konu
1	Osmanlı mimarisinin genel tarihçesi ve temel kavramlar tanıtılır.
2	Osmanlı öncesi Anadolu ve İslam mimarisinin temel özellikleri incelenir.
3	Erken Osmanlı dönemi mimari eserleri ve şehirleşme örnekleri değerlendirilir.
4	Bursa ve Edirne’deki erken Osmanlı mimarisi örnekleri detaylandırılır.
5	Osmanlı mimarisinde cami ve külliye kavramları ve işlevleri anlatılır.
6	Mimar Sinan’ın hayatı, eserleri ve Osmanlı mimarisine katkıları incelenir.
7	Osmanlı saray mimarisi ve Topkapı Sarayı’nın yapısal özellikleri değerlendirilir.
8	Ara Sınav
9	Osmanlı sivil mimarisi, konutlar, hamamlar ve çarşılar üzerine odaklanılır.
10	Osmanlı mimarisinde süsleme sanatları, bezeme ve teknikler ele alınır.
11	17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı mimarisinde yaşanan değişimler tartışılır.
12	Lale Devri mimarisi ve bu dönemin kültürel etkileri incelenir.
13	Osmanlı mimarisinde eğitim kurumları ve külliyelerin rolü değerlendirilir.
14	Osmanlı köprüleri, su kemerleri ve altyapı yapıları detaylandırılır.
15	Osmanlı mimarisinin günümüzdeki mirası, korunması ve restorasyon çalışmaları tartışılır.
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Program Çıktıları
1	Tarihsel olayları bilimsel yöntemlerle inceleme, yorumlama ve analiz etme becerisi kazanır.
2	Birincil ve ikincil kaynakları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir.
3	Ulusal tarih bilgisini evrensel tarih perspektifiyle ilişkilendirir.
4	Kültürel mirasın korunması ve toplumla paylaşılması konusunda duyarlılık gösterir.
5	Tarih disiplininde akademik araştırma yapma, rapor hazırlama ve bilimsel yazı yazma becerisi kazanır.
6	Farklı dönem ve medeniyetleri karşılaştırarak tarihsel süreçleri çok boyutlu değerlendirir.
7	Yabancı dil ve dijital araçları kullanarak tarih alanında bilgiye erişir ve paylaşır.
8	Tarihsel bilgi ve birikimini eğitim, kültür, arşiv ve medya gibi alanlarda uygulayabilir.
9	Eleştirel düşünme, problem çözme ve bağımsız karar verme becerisi geliştirir.
10	Etik değerlere bağlı, toplumsal sorumluluk bilinci yüksek, mesleki ve akademik dürüstlüğe sahip bireyler yetiştirir.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10
Osmanlı mimarisinin tarihsel gelişim sürecini kavrayabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlı dönemi mimari eserlerin temel özelliklerini tanımlayabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Mimar Sinan ve diğer önemli mimarların eserlerini analiz edebilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlı mimarisinde kullanılan teknik ve süsleme sanatlarını açıklayabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlı mimarisinin kültürel ve toplumsal bağlamdaki önemini değerlendirebilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/382021