MLİ5006 - Gelişmekte Olan Ülkelerde Maliye Politikası

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

MALİYE - YL

(2023-2024) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Gelişmekte Olan Ülkelerde Maliye Politikası	MLİ5006		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Maliye - YL - Lisansüstü (Yüz-yüze, uzaktan)
Amaç	Dersin amacı, gelişmekte olan ülkeler için maliye politikasının fiyatlar genel düzeyi, faiz oranı, tüketim, tasarruf, istihdam, dış ticaret hacmi gibi çeşitli makroekonomik değişkenler üzerindeki etkileri ile birlikte incelemektir.
Ders İçeriği	Derste gelişmekte olan ülkelerde uygulanan daraltıcı/genişletici maliye politikası, maliye politikasının makroekonmik değişkenlere olan etkileri anlatılacaktır.

Hafta	Konu
1	Dersin tanıtımı, amaçları ve değerlendirme kriterleri. "Gelişmekte Olan Ülke" kavramı ve maliye politikası açısından farklılıkları. Yapısal sorunlar: Kurumsal zayıflıklar, büyük kayıt dışı ekonomi, politik istikrarsızlık ve maliye politikasına etkileri.
2	Maliye politikasının ekonomik büyüme üzerindeki kanalları (kamu yatırımları, vergi teşvikleri). Gelişmekte olan ülkelerde sıkça görülen "döngü yanlısı" (pro-cyclical) maliye politikası sorunu. Enflasyonla mücadele ve maliye politikasının rolü (mali baskınlık).
3	Kamu harcamalarının bileşenleri (cari, yatırım, transfer harcamaları). Harcama etkinliği ve verimliliği: Kamu yatırım projelerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve sağlık harcamalarının kalkınmadaki rolü ve finansmanı.
4	Sosyal güvenlik ağları ve yoksullukla mücadele programları. Gıda ve enerji sübvansiyonları: Amaçları, maliyetleri ve reform tartışmaları. Hedefleme sorunları: Programların doğru kişilere ulaştırılmasındaki zorluklar.
5	Gelişmekte olan ülkelerde vergi sistemlerinin temel özellikleri (dar vergi tabanı, dolaylı vergilere bağımlılık). "Vergi çabası" (tax effort) ve vergi kapasitesini etkileyen faktörler. Kayıt dışı ekonomi ile mücadele ve vergi politikası araçları.
6	Tarım sektörünün vergilendirilmesi sorunu. Doğal kaynak zengini ülkelerde vergilendirme politikaları ve "kaynak laneti" (resource curse) tartışması. Uluslararası vergi rekabeti ve BEPS'in gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkileri.
7	İç ve dış borçlanmanın avantaj ve dezavantajları. Borç sürdürülebilirliği analizi ve temel göstergeler. "Orijinal günah" (original sin) ve borçlanma para biriminin önemi.
8	Dönem ortası değerlendirmesi ve proje konularının netleştirilmesi.
9	Bütçe açığı ve borçlanma limitleri gibi mali kuralların rolü. Mali kuralların tasarımı ve gelişmekte olan ülkelerdeki uygulama sorunları. Bütçe şeffaflığı, hesap verebilirlik ve bağımsız mali kurumlar.
9	Merkezi ve yerel yönetimler arası görev ve kaynak paylaşımı. Mali yerinden yönetimin faydaları (hizmet sunumunda etkinlik) ve riskleri (bölgesel eşitsizlik, mali disiplinsizlik). Gelişmekte olan ülke deneyimleri.
11	Politik bütçe döngüleri (seçim ekonomisi). Yolsuzluk ve rant kollama faaliyetlerinin kamu maliyesine etkileri. Kurumsal kalitenin maliye politikasının etkinliği üzerindeki rolü.
12	Dış yardımların (resmi kalkınma yardımları - ODA) türleri ve amaçları. Yardımların etkinliği ve "Hollanda hastalığı" (Dutch disease) riski. Yardım bağımlılığı ve ulusal mali sistemler üzerindeki etkileri.
13	Belirlenen ülke veya bölgelerin (Örn: Latin Amerika, Sahra Altı Afrika, Güneydoğu Asya) maliye politikası deneyimlerinin karşılaştırmalı analizi. Başarılı ve başarısız reform süreçlerinin incelenmesi.
13	Dönem projelerinin sunulması ve tartışılması. Dersin genel tekrarı ve gelecekteki politika zorluklarının değerlendirilmesi.

Program Çıktıları
1	Sosyal bilimler ve maliye alanında temel kavramsal bilgilere, teori ve uygulama ilişkisini kavrayacak yeterliliğe sahiptir.
2	Alanıyla ilgili disiplinler arası etkileşime hakimdir.
3	Toplumların ve mali değişimlerine ve neden- sonuç ilişkisine dair temel bilgilere sahiptir.
4	Alanının gerektirdiği araştırmaları yaparken hangi yöntemlerin izleneceği bilgisine sahip ve bu yöntemleri uygulayarak iktisat alanının gerektirdiği ileri düzey verileri işleyerek bilgi elde edebilmek için gerekli kuramsal ve uygulama bilgilerine sahiptir.
5	Maliye alanıyla ilgili kuramsal bilgileri analiz edip, uygulamalardan elde ettiği sonuçları yorumlayabilme becerilerine sahiptir.
6	Uygulamalardan elde ettiği sonuçları akademik kurallar çerçevesinde rapor haline getirerek aktarabilme becerilerine sahiptir.
7	Maliye alanıyla ilgili çalışmaları sözlü veya yazılı olarak topluluk önünde sunabilme becerilerine sahiptir.
8	Maliye ilgili sorunsalları tespit ederek alanına uygun yöntemler kullanarak çözüm yollara üretebilme becerilerine sahiptir.
9	Alanıyla ilgili konularda bireysel veya grup halinde özgün çalışmalar ortaya koyabilme yeteneğine sahiptir.
10	Alanıyla ilgili çalışmalarda ortaya çıkan problemlerin çözüm aşamasında hem bireysel hem de grup içerisinde üzerine düşen sorumluluğu alabilme ve liderlik yapabilme özelliğine sahiptir.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10
1980 sonrası süreçte GOÜ’lerin bütçe açıkları, borçlanma vb. makro değişkenleri ile kriz deneyimlerinin kavranarak, günümüze yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Serbest piyasa ekonomisine geçiş deneyimleri ve sonuçlarının GOÜ’ler açısından değerlendirilip anlaşılması	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
GOÜ kavramının anlaşılması ve küreselleşmenin boyutlarının farkına varılması	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
1980 sonrası süreçte GOÜ’lerin bütçe açıkları, borçlanma vb. makro değişkenleri ile kriz deneyimlerinin kavranarak, günümüze yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Serbest piyasa ekonomisine geçiş deneyimleri ve sonuçlarının GOÜ’ler açısından değerlendirilip anlaşılması	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
GOÜ kavramının anlaşılması ve küreselleşmenin boyutlarının farkına varılması	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/394597