TDE216 - Cümle Bilgisi II

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Cümle Bilgisi II	TDE216	4	2 + 0	3,0	Seçmeli

Birim Bölüm	Türk Dili ve Edebiyatı - Lisans (Türkçe cümlenin anlamsal ve yapısal özellikleri teorik ve uygulamalı olarak öğretilecektir.)
Amaç	Türkçe cümlelerin diziliş özellikleri, ögeleri ve yapısal sınıflarından hareketle Türkçenin söz dizimini öğretmek.
Ders İçeriği	1. Türkçe cümlenin yapısı 2. Türkçede basit cümlenin özellikleri (cümle ögeleri,cümlede modalite, cümlede zaman) 3. Basit cümle yapı tipleri (tek ögeli, çok ögeli) 4. Birleşik cümle ve birleşik cümlelerin yapı tipleri 5. Bağımsız birleşik cümleler, bağımlı birleşik cümleler

Hafta	Konu
1	Cümlenin tanımı ve Türkçe cümlenin yapısı
2	Türkçede basit cümlenin özellikleri (cümle ögeleri, cümlede modalite, cümlede zaman)
3	Türkçede basit cümlenin kadrosu (özne, yüklem, yardımcı ögeler)
4	Basit cümle yapı tipleri (iki ögeli, tek ögeli, eksiltili)
5	Birleşik cümlelerin yapı tipleri, bağımsız birleşik cümleler
6	Sıralı bağımsız birleşik cümleler
7	Bağlaçlı bağımsız birleşik cümleler
8	Ara sınav
9	Birleşik cümlelerin yapı tipleri ve bağımlı birleşik cümleler
10	Bağımlı birleşik cümlelerin yapısal semantik tipleri
11	Birleşik cümlelerin yapı tipleri, iç içe bağımlı birleşik cümleler
12	Şartlı bağımlı birleşik cümleler ve bu cümlelerin ögelerinin tespiti
13	Ki'li bağımlı birleşik cümleler ve cümle çözümlemeleri
14	Cümle çözümlemeleri

Program Çıktıları
1	Türk edebiyatı ve edebiyat tarihi, Türk lehçeleri-alfabeleri Türkiye Türkçesi, Osmanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi ve yazılı (Eski ve Yeni Türk Edebiyatı) ve sözlü (anonim edebiyat, âşık edebiyatı, tekke tasavvuf edebiyatı) edebi geleneklerle ilgili ileri düzeyde, güncel teorik ve uygulamalı bilgilerine sahiptir.
2	Disiplinler arası bir farkındalıkla alanıyla ilgili akademik araştırmalar gerçekleştirir.
3	Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerini, araştırma metotlarını, bilgi ve teorilerini; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında uygular
4	Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık faaliyetlerin yürütülmesinde bireysel veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır.
5	Alanı ile ilgili edindiği bilgi ve becerileri sosyal/kültürel/ekonomik katma değeri olan düşünceye/yaklaşıma/ürüne dönüştürülmesi hususunda sorumluluk alır.
6	Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
7	Öğrenme gereksinimlerini belirleyerek öğrenme hedefleri doğrultusunda kendisinin ve sorumluluğu altındaki kişilerin performanslarının geliştirilmesine yönelik faaliyetleri planlar ve yönetir
8	Eğitimi boyunca edindiği bilgi ve becerilerle yaşam boyu öğrenmeye yönelik bir motivasyon ve tutum geliştirir.
9	Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır.
10	Alan ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme, düşünceleri ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarır
11	Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenler ve bunları uygular.
12	Alanıyla ilgili yaptığı araştırmalarda bilgi ve bilişim teknolojilerini etkili bir şekilde kullanır.
13	Alan ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
14	Türk kültürü, dili ve edebiyatıyla ilgili güncel problemlere bireysel çalışmalarıyla veya bir ekibin üyesi olarak çözümler üretir ve ürettiği çözümleri alan uzmanlarla paylaşır.
15	Eleştirel düşünme, akademik yazım ve sunum konularında temel becerilere sahiptir

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13	PÇ 14	PÇ 15
Türkçe cümlenin ögelerini bulabilir	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4
Her türlü cümle çözümlemesini yapabilir	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4
Basit ve birleşik cümleleri ayırabilir	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4
Metinler üzerinde sentaktik analizler yapabilir	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4
Anlam bakımından cümleleri tanır	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4
Ortalama Değer	5	4	4	3	3	4	3	3	4	4	2	2	4	4	4

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/409474