TAR101 - Osmanlı Türkçesine Giriş

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

TARİH

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Osmanlı Türkçesine Giriş	TAR101	1	3 + 0	6,0	Zorunlu

Birim Bölüm	Tarih - Lisans (yüz yüze)
Amaç	Bu ders, öğrencilere Osmanlı Türkçesinin temel özelliklerini, dil yapısını ve tarihî gelişimini tanıtmayı amaçlar. Osmanlıca metinleri okuyabilme ve temel düzeyde anlayabilme becerisi kazandırmak hedeflenir. Ayrıca, Osmanlı Türkçesinin Türk dili içindeki yerini kavrayarak dil tarihi açısından değerlendirme yapmaları sağlanır
Ders İçeriği	Dersin başlangıcında Osmanlı Türkçesinin tanımı ve tarihî gelişimi ele alınır. Osmanlı Türkçesinin temel unsurları ve yapısal özellikleri tanıtılır. Osmanlıca metinlerin genel özellikleri ve türleri incelenir. Arapça ve Farsçanın Osmanlı Türkçesi üzerindeki etkileri açıklanır. Osmanlı Türkçesindeki alfabe ve yazım kuralları öğretilir. Harflerin şekilleri ve yazılış biçimleri gösterilir. Osmanlıca’da kelime yapısı ve kelime türleri incelenir. Osmanlı Türkçesinde cümle yapısı ve temel dilbilgisi kuralları anlatılır. Osmanlıca metinlerde kullanılan imla kuralları öğretilir. Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin Osmanlıca içindeki yeri tartışılır. Osmanlı Türkçesinin söz varlığı ve dildeki zenginlik örneklerle açıklanır. Osmanlıca’da kullanılan temel edebi terimler tanıtılır. Basit Osmanlıca metinler üzerinde okuma ve anlama çalışmaları yapılır. Osmanlıca metin çözümleme teknikleri öğretilir. Osmanlıca sözlüklerin kullanımı tanıtılır. Osmanlı Türkçesinde fiil çekimleri ve zamanlar üzerinde durulur. Osmanlıca’da zamirler, edatlar ve bağlaçların kullanımı incelenir. Osmanlı Türkçesi metinlerinde yer alan tarihî terimler açıklanır. Metinlerdeki kalıp ifadeler ve deyimlerin anlamları çözülür. Osmanlıca el yazması metinlerin okunması ve yorumlanması öğretilir. Osmanlıca metinlerdeki dilbilgisi hataları ve doğruları tartışılır. Osmanlı Türkçesi metinlerinin günümüz Türkçesine aktarılması çalışmaları yapılır. Tarihî belgelerde Osmanlıca’nın kullanım biçimleri incelenir. Osmanlıca’nın farklı dönemlerdeki evrimi üzerinde durulur. Osmanlı Türkçesinin günümüz Türkçesi ile karşılaştırılması yapılır. Osmanlıca metinlerden örnekler üzerinde kelime ve cümle çözümlemeleri yapılır. Osmanlıca metinlerin tarihi ve kültürel bağlamda değerlendirilmesi öğretilir. Osmanlıca yazım usulleri ve matbaa sonrası değişiklikler anlatılır. Öğrencilerin seçtikleri Osmanlıca metinleri analiz etmeleri teşvik edilir. Ders sonunda Osmanlı Türkçesinin dil tarihi içindeki yeri ve önemi özetlenir.
Ders Veren	Halim DEMİRYÜREK , Refik ARIKAN

Hafta	Konu
1	Osmanlı Türkçesinin tarihî gelişimi ve genel özellikleri tanıtılır.
2	Osmanlı alfabesi ve yazım kuralları öğretilir.
3	Osmanlı Türkçesinde kelime yapısı ve kökenleri incelenir.
4	Cümle yapısı ve temel dilbilgisi kuralları anlatılır.
5	Arapça ve Farsça kökenli kelimelerin Osmanlıca içindeki yeri tartışılır.
6	Osmanlıca metinlerde imla ve noktalama işaretleri incelenir.
7	Osmanlıca basit metinler üzerinde okuma ve anlama çalışmaları yapılır.
8	Ara Sınav
9	Fiil çekimleri ve zamanlar öğretilir.
10	Zamirler, edatlar ve bağlaçların kullanımı ele alınır.
11	Osmanlıca sözlük kullanımı ve metin çözümleme teknikleri tanıtılır.
12	Osmanlıca el yazması metinlerin okunması ve yorumlanması çalışmaları yapılır.
13	Osmanlıca metinlerin günümüz Türkçesine aktarılması pratikleri uygulanır.
14	Tarihî belgeler ve Osmanlıca’nın farklı dönemlerdeki evrimi incelenir.
15	Ders genel değerlendirme ve öğrenci sunumları ile tamamlanır.
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Program Çıktıları
1	Tarihsel olayları bilimsel yöntemlerle inceleme, yorumlama ve analiz etme becerisi kazanır.
2	Birincil ve ikincil kaynakları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir.
3	Ulusal tarih bilgisini evrensel tarih perspektifiyle ilişkilendirir.
4	Kültürel mirasın korunması ve toplumla paylaşılması konusunda duyarlılık gösterir.
5	Tarih disiplininde akademik araştırma yapma, rapor hazırlama ve bilimsel yazı yazma becerisi kazanır.
6	Farklı dönem ve medeniyetleri karşılaştırarak tarihsel süreçleri çok boyutlu değerlendirir.
7	Yabancı dil ve dijital araçları kullanarak tarih alanında bilgiye erişir ve paylaşır.
8	Tarihsel bilgi ve birikimini eğitim, kültür, arşiv ve medya gibi alanlarda uygulayabilir.
9	Eleştirel düşünme, problem çözme ve bağımsız karar verme becerisi geliştirir.
10	Etik değerlere bağlı, toplumsal sorumluluk bilinci yüksek, mesleki ve akademik dürüstlüğe sahip bireyler yetiştirir.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10
Osmanlı Türkçesinin tarihî gelişimini ve temel özelliklerini açıklayabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlı alfabesi ve yazım kurallarını doğru şekilde kullanabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlıca metinlerde geçen Arapça ve Farsça kökenli kelimeleri tanıyabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Basit Osmanlıca metinleri okuyup anlayabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Osmanlıca metinleri günümüz Türkçesine temel düzeyde çevirebilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/426074