TAR108 - İslam Tarihi

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

TARİH

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
İslam Tarihi	TAR108	2	3 + 0	5,0	Zorunlu

Birim Bölüm	Tarih - Lisans (Yüzyüze)
Amaç	İslam'ın ortaya çıktığı dönemde Ön Asya coğrafyası ve Araplar hakkında bilgi verme. İslam'ın ortaya çıkışıyla Ön Asya ve Arap Yarımadası üzerinde gerçekleşen değişimlere dikkat çekme. Dönemin siyasi, sosyal, dini ve iktisadi yapısı hakkında bilgi verme. İslam dininin mahiyeti, siyasi, sosyal, dini ve iktisadi yapısı hakkında bilgi verme. İslam dininin Arap tarihi üzerinde ortaya koyduğu etkiler hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır.
Ders İçeriği	Bu derste öncelikli olarak İslam tarihinin ana kaynakları üzerinde durulur. İslam tarihi açısından ana kaynakları teşkil eden ve dersin kaynaklar kısmında verilen MS VII. yüzyıla ait Süryani, Ermeni, Yunan, İran ve Doğu Roma kaynakları hakkında bilgi verilir. Arap ve İslam tarihçiliğinin İslam tarihi açısından önemi anlatılır ve İslam sonrası dönem Arap ve İran tarihçiliği hakkında bilgi verilir. İslam'ın ortaya çıktığı coğrafya olan Arap Yarımadası hakkında bilgi verilir. Bu coğrafya üzerinde yer alan Mekke ve Medine şehirleri hakkında bilgi verilir. İslam'ın ortaya çıktığı dönemde Ön Asya'nın durumu hakkında bilgi verilir. Bu dönemin iki büyük gücü olan Roma ve İran hakkında bilgi verilir. Ön Asya'daki Arap krallıkları hakkında bilgi verilir. Arap krallıklarının Roma ve İran ilişkilerinde rolüne bakılır. Tarih boyunca Ön Asya'da Arap varlığı ve kökenleri hakkında bilgi verilir. Arapların Kahtanî ve Adnanî olmak üzere iki kısımdan oluştuğu anlatılır. İslam dinin ortaya çıkmasında önemli bir role sahip olan Adnanî-İsmailî Araplar hakkında bilgi verilir, kökenleri üzerinde durulur. İslam'ın ortaya çıktığı Mekke şehri hakkında bilgi verilir, İslam öncesi dönem idari yapısı üzerinde durulur. İslam'ın ortaya çıkışına Mekkeli paganların ve Arap Yarımadası üzerinde yaşayan pagan kabilelerin verdiği tepki üzerinde durulur. Müslümanların paganlarla mücadelesi hakkında bilgi verilir. İslam'ın Medine şehrine taşınması ve burada devlet haline gelmesi hakkında bilgi verilir. Müslümanların Yahudiler, Hristiyanlar ve diğer din mensuplarıyla ilişkileri hakkında bilgi verilir. İslam'ın Arap yarımadasını ele geçirmesi hakkında bilgi verilir. Hz. Peygamber'in vefatı sırasında ve vefatından sonraki dönemde Müslümanlar arasındaki tartışmalara yer verilir. Hilafet kurumunun ortaya çıkması ve halifeler dönemi önemli siyasi olaylarıyla beraber anlatılır. İslam'ın Ön Asya, Afrika ve Orta Asya'ya yayılışı hakkında bilgi verilir. Hilafet döneminde yaşayan Emevi-Haşimi, Sahabe-Tüleka çekişmeleri hakkında bilgi verilir. Halifeler dönemi iç karışıklıkları hakkında bilgi verilir ve analizler yapılır. Halifeler dönemini bitiren gelişmeler hakkında bilgi verilir. Hilafet döneminin bitişi ve Emevi Hanedanının İslam Dünyasının yönetimini ele geçişi hakkında bilgi verilir. Emevi hanedanlığının ilk dönemlerinde yaşanan siyasi, dini ve sosyal olaylar hakkında bilgi verilir. Bu ders Emevilerin Süfyaniler döneminin bitişiyle sona erer.

Hafta	Konu
1	İslam'ın Ortaya Çıktığı Dönemde Ön Asya ve Arap Yarımadası
2	İslam Tarihinin Birincil ve İkincil Kaynakları: Arap, İran, Ermeni, Süryani, Yunan ve Doğu Roma Kaynakları
3	İslam'ın Yayılışına Etki Eden Faktörler
4	Arap Cahiliyesi ve İslam Öncesinde Mekke
5	VII. yy Süryanice, Ermenice, Yunanca, Pehlevice ve Doğu Roma Kaynaklarında Hz. Peygamber ve İslam
6	İslam'ın Arap Yarımadasında Devlet Haline Geliş Süreci
7	İslam'ın Putperestler, Yahudiler, Hristiyanlar ve Mecusilerle İlişkileri
8	Ara Sınav
9	Hz. Peygamber Sonrasında Müslüman Araplar
10	İslam’ın Ön Asya’da Yayılışı
11	İslam’ın Orta Asya ve Afrika'da Yayılışı
12	Karmaşa Döneminde Müslüman Araplar
13	Halifeler Döneminin Bitişi
14	İslam Dünyasında Emeviler Dönemi
15	İlk İslam Kurumlarının Ortaya Çıkışı
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Program Çıktıları
1	Tarihsel olayları bilimsel yöntemlerle inceleme, yorumlama ve analiz etme becerisi kazanır.
2	Birincil ve ikincil kaynakları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir.
3	Ulusal tarih bilgisini evrensel tarih perspektifiyle ilişkilendirir.
4	Kültürel mirasın korunması ve toplumla paylaşılması konusunda duyarlılık gösterir.
5	Tarih disiplininde akademik araştırma yapma, rapor hazırlama ve bilimsel yazı yazma becerisi kazanır.
6	Farklı dönem ve medeniyetleri karşılaştırarak tarihsel süreçleri çok boyutlu değerlendirir.
7	Yabancı dil ve dijital araçları kullanarak tarih alanında bilgiye erişir ve paylaşır.
8	Tarihsel bilgi ve birikimini eğitim, kültür, arşiv ve medya gibi alanlarda uygulayabilir.
9	Eleştirel düşünme, problem çözme ve bağımsız karar verme becerisi geliştirir.
10	Etik değerlere bağlı, toplumsal sorumluluk bilinci yüksek, mesleki ve akademik dürüstlüğe sahip bireyler yetiştirir.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10
İslam tarihinin ana kaynaklarını bilme; Arap, İran, Ermeni, Süryani, Yunan ve Doğu Roma kaynaklarının İslam Tarihi açısından önemini kavrama.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
İslam dinin siyasi, sosyal, dini ve iktisadi mahiyetini tanıma İslam kültür ve medeniyeti hakkında bilgi edinme.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
İslam'ın ortaya çıktığı dönemde Arap Yarımadası ve Ön Asya coğrafyası üzerinde gerçekleşen siyasi ve sosyal olayları ana hatlarıyla bilme.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Halifeler dönemi siyasi olaylarını bilme. İslam'ın Ön Asya, Afrika ve Orta Asya'ya yayılışı hakkında bilgi edinme.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Halifeler dönemini bitiren ve Emevi hanedanını iktidara getiren süreci tanıma. İslam'ın ilk dönemindeki tartışmalar hakkında bilgi edinme.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/426083