TİB5016 - Fıkıh Usûlü

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TEMEL İSLAM BİLİMLERİ - YL

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Fıkıh Usûlü	TİB5016		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Temel İslam Bilimleri - YL - Lisansüstü (Yüz yüze)
Amaç	İslam hukukunda hükümlerin delillerini öğrenmek ve Kur’an, Sünnet, İcma, Kıyas, İstihsan Maslahat vb. deliller hakkında bilgi sahibi olmak; İslam hukukunda hüküm ve çeşitlerini, mükellefte aranan şartları, lafız konularını, ictihad ve taklidi anlama.
Ders İçeriği	İslam hukukunun kaynakları ve bu kaynaklardan hüküm elde etmenin yol ve yöntemleri ve ilgili konular

Hafta	Konu
1	Fıkıh usulüne giriş, Fıkıh usulü metodları ve tarihi gelişimi
2	Kur´an-ı Kerîm (Kitab)
3	Sünnet
4	İcma
5	Kıyas
6	İstihsan, Mesalih-i mürsele, Sahabe kavli, Şer'u men kablena, Örf, Sed-i zerai, İstıshab
7	İctihad
8	Hüküm ve türleri a) Teklîfî hükümler b) Vadî hükümler
9	Hâkim , Mahkûm fîh, Mahkûm aleyh (Mükellef)
10	Vazolunduğu Mana Bakımından Lafızlar, Kullanıldığı Mana Bakımından Lafızlar
11	Kullanıldığı Mana Bakımından Lafızlar, Kullanıldığı Mana Bakımından Lafızlar,
12	Manaya Delaletinin Açıklık Kapalılığı Bakımından Lafızlar, Manaya delalet şekli bakımından lafızlar
13	İslam Hukukunun Gayeleri, Delillerin teâruzu
14	Nesh, İctihad, Taklid

Program Çıktıları
1	Temel İslam bilimleri alanındaki temel kaynakları, gerçekleştireceği bilimsel araştırmalarda kullanabilecek düzeyde tanır.
2	Araştırma yapma ve kaynakları uygun şekilde kullanma becerisine sahip olur.
3	Araştırma yapabilecek yeterli bilgi birikimini edinir ve alanla ilgili temel bilgilere sahip olur.
4	Bilgi kaynaklarından elde ettiği bilgileri, bilimsel kriterler çerçevesinde değerlendirir.
5	Alanla ilgili meseleleri tanır, söz konusu meseleler üzerinde bilimsel düşünme becerisi kazanır.
6	Alanla ilgili kaynakları kullanabilecek derecede Arapça ve bir batı diline sahip olur.
7	Bilimsel araştırma etiğine sahip olur.
8	Alanla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
9	Alanında edindiği bilgileri, farklı alanlardan gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar ve yeni bilgiler üretir.
10	Alanla ilgili edindiği bilgileri sözlü ve yazılı olarak kullanma becerisine sahip olur.
11	Alanıyla ilgili etkinliklere katılır ve katkıda bulunur.
12	Uzmanlık bilgi ve becerilerini, disiplinler arası çalışmalarda kullanır.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12
Fıkıh usulü ilmini tanımlayabilir, konusunu, temel meselelerini açıklayabilir.	4	5	5	5	5	1	2	3	3	3	3	3
Fıkıh usulü ilminin diğer ilmi disiplinlerle ilişkisini kurabilir.	3	1	3	4	5	-	2	3	4	3	3	3
Fıkıh usulünün doğuşu ve tarihi gelişimini özetleyebilir.	5	5	5	4	4	1	3	3	4	3	3	5
Fıkıh usulünün elfaz konularını anlayabilir ve örneklerle açıklayabilir.	5	5	4	5	4	-	-	5	5	4	5	5
Hüküm çıkarma yöntemlerini açıklayabilir	5	5	5	4	4	-	-	4	4	4	5	3
Ortalama Değer	4,4	4,2	4,4	4,4	4,4	0,4	1,4	3,6	4	3,4	3,8	3,8

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/428445