MMM5026 - Seramik Faz Diyagramları

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ - YL

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Seramik Faz Diyagramları	MMM5026		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Metalurji ve Malzeme Mühendisliği - YL - Lisansüstü (Yüz yüze)
Amaç	Bu dersin amacı, seramik malzemelerde faz diyagramlarının temel prensiplerini öğretmek, faz oluşumu, denge ve mikroyapı gelişimi arasındaki ilişkileri anlamalarını sağlamaktır. Öğrenciler, seramik sistemlerde iki ve üç bileşenli faz diyagramlarını yorumlayabilme, termodinamik temelleri kavrayabilme ve faz dönüşümlerinin seramik malzeme özelliklerine etkilerini analiz etme becerisi kazanırlar.
Ders İçeriği	Faz diyagramlarının tanımı ve önemi; tek, iki ve üç bileşenli sistemlerde faz dengeleri; seramik sistemlerde yaygın kullanılan ikili ve üçlü faz diyagramlarının incelenmesi; eutektik, peritektik ve katı çözelti sistemleri; oksit sistemleri (Al₂O₃–SiO₂, CaO–Al₂O₃–SiO₂ vb.); faz diyagramlarının deneysel belirlenmesi yöntemleri; faz diyagramlarının seramik malzeme tasarımı ve üretim süreçlerinde kullanımı; sinterleme, camsı faz oluşumu ve kristalizasyon süreçleriyle ilişkiler.

Hafta	Konu
1	Faz diyagramlarının temel kavramları, seramiklerde faz kavramı ve denge koşullar
2	Tek bileşenli (unary) sistemlerde faz dönüşümleri ve termodinamik temeller
3	İkili (binary) sistemlere giriş, faz diyagramı türleri ve temel bileşenler
4	Seramiklerde sık kullanılan oksit sistemleri: Al₂O₃–SiO₂ sistemi ve analizi
5	CaO–Al₂O₃–SiO₂ sistemi ve yapı malzemelerinde önemi
6	MgO–Al₂O₃–SiO₂ ve ZrO₂–SiO₂ sistemleri; refrakter seramiklerde faz ilişkileri
7	Üçlü (ternary) sistemlerde faz diyagramı okuma ve üçgen diyagramların yorumlanması
8	Üçlü (ternary) sistemlerde faz diyagramı okuma ve üçgen diyagramların yorumlanması
9	Seramik faz diyagramlarının termodinamik ve deneysel belirlenme yöntemleri
10	Faz diyagramlarının sinterleme, camsı faz oluşumu ve kristalizasyon ile ilişkisi
11	Endüstriyel seramiklerde (frit, sır, çimento, refrakter) faz diyagramı uygulamaları
12	Faz diyagramı yazılımları ve veri tabanlarının kullanımı
13	Güncel araştırma örnekleri: yeni seramik sistemlerinde faz denge analizi
14	Genel değerlendirme ve dönem konularının tekrarı

Program Çıktıları
1	Matematik, Fen Bilimleri ve Metalurji ve Malzeme Mühendisliği ile ilgili konularda güncel ve teorik bilgilere sahiptir.
2	Alanındaki veya alanı dışındaki bir konuda gerekli kaynaklara ulaşarak bilgilerini uzmanlık derecesinde genişletir.
3	Edindiği kuramsal bilgileri sorgulayıp yorumlar, karşılaştığı problemlerin çözümünde başarılı bir şekilde kullanır ve yeni bilgiler üretir.
4	Alanıyla ilgili bir konuda bağımsız araştırma yürütme kabiliyetine sahiptir.
5	Deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, analiz etme ve yorumlama becerilerine sahiptir.
6	Metalurji ve Malzeme Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan problemlerin çözümü için gerekli teknikleri ve araçları kullanır.
7	Ekip çalışmasına ve disiplinler arası çalışmaya açıktır.
8	Liderlik becerisi gelişmiştir.
9	Bilimsel, teknik sunu yapma ve akademik makale yazma becerilerine sahiptir.
10	Bir yabancı dili yazılı ve sözlü olarak Avrupa Dil Portföyü B2 düzeyinde kullanır.
11	Alanının gerektirdiği bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
12	Sosyal, kültürel, bilimsel ve etik değerlerin farkındadır.
13	Alanıyla ilgili konularda çalıştığı kurum yararına politikalar geliştirir.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13
Seramik malzemelerde faz diyagramlarının temel kavramlarını ve denge koşullarını açıklar.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Tek, ikili ve üçlü sistemlerde faz dönüşümlerini ve denge ilişkilerini yorumlar.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Seramik sistemlerde kullanılan yaygın oksit faz diyagramlarını (ör. Al₂O₃–SiO₂, CaO–Al₂O₃–SiO₂) analiz eder.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Faz diyagramlarını kullanarak sinterleme, camsı faz oluşumu ve kristalizasyon süreçlerini değerlendirir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Endüstriyel seramik malzeme tasarımında faz diyagramlarını kullanarak uygun bileşim ve üretim koşullarını belirler.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439405