TAR6007 - Çağdaş Orta Asya Tarihi

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TARİH - DR

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Çağdaş Orta Asya Tarihi	TAR6007		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Tarih - DR - Lisansüstü (Yüz yüze)
Amaç	Bu dersin amacı, 20. ve 21. yüzyılda Orta Asya’da meydana gelen siyasi, ekonomik ve toplumsal dönüşümleri derinlemesine analiz etmektir. Öğrenciler, Sovyetler Birliği dönemi ve sonrası bağımsız devletlerin oluşum süreçlerini eleştirel bir bakış açısıyla inceleyeceklerdir. Ders, bölgedeki etnik, kültürel ve dini değişimlerin tarihsel etkilerini değerlendirmeyi hedefler. Ayrıca, öğrenciler dış güçlerin bölge üzerindeki etkilerini ve uluslararası ilişkiler bağlamındaki dinamikleri inceleme fırsatı bulacaklardır. Ders sonunda katılımcılar, çağdaş Orta Asya tarihine dair özgün araştırmalar geliştirebilecek ve akademik tartışmalara katkı sağlayabileceklerdir.
Ders İçeriği	Ders, 20. yüzyıl başlarında Orta Asya’nın coğrafi ve demografik yapısının incelenmesiyle başlar. Bölgedeki ana etnik gruplar ve kabile yapıları tanıtılır. Rus İmparatorluğu’nun bölgedeki etkileri ve yönetim politikaları ele alınır. Sovyetler Birliği’nin kuruluş süreci ve Orta Asya’ya etkileri tartışılır. Sovyet yönetim reformları ve idari değişiklikler analiz edilir. Kolektivizasyon ve tarımsal reformların toplumsal etkileri incelenir. Sanayileşme ve ekonomik planlamanın bölgeye yansımaları değerlendirilir. Sovyet dönemi eğitim ve kültürel politikaları tartışılır. İdeolojik dönüşümlerin toplumsal yaşamdaki etkileri ele alınır. Dinî ve kültürel faaliyetler üzerinde uygulanan kısıtlamalar incelenir. Hanlık ve yerel liderlerin Sovyet yönetimi ile ilişkileri değerlendirilir. Bölgedeki nüfus hareketleri ve göçler tartışılır. Kırsal ve kentsel yerleşimlerin dönüşümü analiz edilir. 1980’ler ve Sovyetler Birliği’nin çöküş süreci incelenir. Bağımsızlık ilanları ve ulusal devletlerin kuruluş süreçleri ele alınır. Yeni bağımsız devletlerin siyasi sistemleri değerlendirilir. Ekonomik geçiş süreci ve piyasa reformları tartışılır. Bölgesel işbirliği ve çatışmalar incelenir. Etnik ve kültürel kimliklerin modern oluşumu ele alınır. Azınlık hakları ve toplumsal entegrasyon değerlendirilir. İslami hareketler ve dinî canlanma süreçleri analiz edilir. Radikalizmin yükselişi ve bölgesel etkileri tartışılır. Dış politika ve uluslararası ilişkiler bağlamında Orta Asya’nın rolü incelenir. Çin, Rusya, ABD ve diğer bölgesel aktörlerin politikaları ele alınır. Enerji kaynakları ve ekonomik yatırımların bölgesel etkileri tartışılır. Ulaşım, altyapı ve bölgesel entegrasyon projeleri analiz edilir. Modern medya ve iletişim araçlarının toplumsal etkileri ele alınır. Eğitim sistemleri ve kültürel kurumların dönüşümü tartışılır. Şehirleşme ve kırsal kalkınma süreçleri incelenir. Demokratikleşme ve insan hakları hareketleri analiz edilir. Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadınların konumu tartışılır. Göç, diasporalar ve uluslararası iş gücü hareketleri incelenir. Siyasi partiler ve sivil toplum örgütlerinin rolü ele alınır. Bölgesel güvenlik sorunları ve sınır anlaşmazlıkları tartışılır. Terörizm ve radikal hareketler incelenir. Doğal kaynaklar ve çevresel sorunlar ele alınır. Su politikaları ve bölgesel işbirliği analiz edilir. Kültürel miras ve ulusal kimlik tartışılır. Sport, sanat ve medya alanındaki dönüşümler incelenir. Modern ekonomik kalkınma projeleri ve dış yatırım etkileri analiz edilir. Sosyal eşitsizlik ve yoksulluk konuları ele alınır. Bölgesel entegrasyon ve uluslararası işbirliği fırsatları tartışılır. Bölgedeki demokratikleşme süreci ve siyasi istikrar analiz edilir. Etnik çatışmalar ve çözüm mekanizmaları ele alınır. Küreselleşme ve bölgesel dinamikler tartışılır. İnsan hakları, hukukun üstünlüğü ve demokrasi süreçleri değerlendirilir. Öğrenciler, güncel kaynaklar ve arşiv belgeleri kullanarak bağımsız araştırmalar geliştirirler. Ders, XXI. yüzyılın ilk çeyreğine kadar Orta Asya’daki toplumsal, ekonomik ve siyasi dönüşümlerin kapsamlı bir şekilde incelenmesiyle sona erer.
Ders Veren	Seda YILMAZ VURGUN

Hafta	Konu
1	Türk Halklarının Etnogenezisi.
2	Tarihte ve Günümüzde Azerbaycan.
3	Tarihte ve Günümüzde Kazakistan.
4	Tarihte ve Günümüzde Kırgızistan.
5	Tarihte ve Günümüzde Özbekistan.
6	Balkan Türkleri: Batı Takya Türkleri.
7	Ortadoğu Türkleri: İran, Irak ve Suriye Türkleri.
8	Ara Sınav
9	Doğu Türkistan Türkleri.
10	Altay, Başkurt, Çuvaş, Hakas, Karaçay-Balkar ve Kumuk Türkleri.
11	Kazan, Kırım, kök-Oğuz(Gagauz), Nogay, Saha ve Tuva Türkleri.
12	Türkiye ve Türk Dünyası Üzerine Değerlendirmeler.
13	Türk Dünyası dini
14	Türk Dünyası Kültürü
15	Türk Dünyası Aile Yapısı
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Ders İş Yükü	Çalışma Türü / Öğretim Metotlar	Süresi (Saat)	Sayısı
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme	Tartışmalı Ders	3	14
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması	Beyin Fırtınası	3	14
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme	Küçük Grup Tartışması	3	14
Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim, Dinleme ve anlamlandırma, yönetsel beceriler	Seminer	1	8
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme	Gösterim	1	12
Dinleme ve anlamlandırma	Ders	3	14
Ara Sınav 1		1	1
Kısa Sınav 1		1	1
Final		1	1
Ders İş Yükü:		191
AKTS (Ders İş Yükü / 25.5):		7,49

Program Çıktıları
1	Lisansüstü eğitim öğrencisi, olayları değerlendirirken çeşitli tahlil ve tespitler yaparak, tarihi hadiselere daha derinlemesine vakıf olunabileceğini bilir
2	Sosyal bilimlerin sağladığı modern araştırma yöntemlerini uygulayarak çeşitli alanlarda özgün araştırmalar yapabilir. Bu araştırmalarında ana kaynaklara ulaşıp bunların sağladığı bilgileri değerlendirebilir
3	Alanıyla ilgili yapılmış herhangi bir araştırmanın özgün ve bilimsel yeterlilikte bir çalışma olup olmadığı tayin edebilir .
4	Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder
5	Sosyal bilimlerin sağladığı metodolojik ve kuramsal imkanları kullanarak tetkik, tahlil ve teşhis yapabilme yeteneğine sahiptir
6	Sahasıyla ilgili çalışmaları yetkin bir şekilde ve inisiyatif kullanarak yapabilir.
7	Araştırmaları esnasında karşılaşabileceği engelleri nasıl aşacağını bilir ve çözümleri uygular.
8	Çalışmaları sırasında bilimsel ahlaki değerleri bir an olsun unutmadan bunlara sadık kalır
9	Tarihçinin sürekli çalışması ve sahasıyla ilgili yayınları takip etmesi gerektiğini bilir. Bunları takip ederken, yeni gelişmelerden ve varılan bilimsel sonuçlardan haberdar olur
10	Çalışmalarının sonuçlarının sadece meslektaşlarına değil, çeşitli toplumsal kesimlere de ulaşmasını sağlar
11	Ülkenin kültürel, medeni ve milli varlığının gelişmesi için bu sonuçları azami ölçüde kullanır
12	Bir sosyal bilimci olduğunun farkında olarak toplumla bağlarını hem mesleki hem de insani anlamda güçlü tutar
13	Kaynak dillerini bilir. Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir
14	Tarih metodolojisini kullanarak eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13	PÇ 14
Öğrenciler, XIX. ve XX. yüzyılda Orta Asya’daki siyasi yapıları tanıyabileceklerdir.	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4
Bölgedeki etnik gruplar, kültürel yapılar ve toplumsal dönüşümler hakkında bilgi sahibi olacaklardır.	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4
Öğrenciler, dış güçlerin bölge üzerindeki etkilerini analiz edebileceklerdir.	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4
Ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlerin nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirebileceklerdir.	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	5	4
Ders sonunda öğrenciler, Orta Asya tarihini eleştirel bir perspektifle yorumlayabileceklerdir.	5	4	5	4	5	4	5	4	5	4	5	4	5	4
Ortalama Değer	3,4	4	3,4	4	3,4	4	3,4	4	3,4	4	3,4	4	3,8	4

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439669