TAR6010 - II. Meşrutiyet Dönemi

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TARİH - DR

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
II. Meşrutiyet Dönemi	TAR6010		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Tarih - DR - Lisansüstü (Yüz yüze)
Amaç	Bu ders, II. Meşrutiyet Dönemi'nin siyasi, toplumsal ve kültürel dönüşümlerini tarihsel bağlamı içinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Öğrencilere bu dönemde ortaya çıkan fikir akımları, reform girişimleri ve anayasal gelişmeler hakkında bilgi kazandırmak hedeflenmektedir. Ayrıca, II. Meşrutiyet’in Osmanlı modernleşmesi sürecindeki yerini eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilmeleri sağlanacaktır.
Ders İçeriği	Ders, II. Meşrutiyet’in ilan sürecine yol açan iç ve dış dinamikleri analiz ederek başlar. 1908 öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki siyasal krizler, toplumsal hareketlilik ve muhalefet unsurları ayrıntılı biçimde ele alınır. II. Abdülhamid dönemi yönetiminin özellikleri ve baskıcı rejiminin Meşrutiyet talebini nasıl güçlendirdiği tartışılır. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kuruluşu, örgütlenme yapısı ve ideolojik altyapısı üzerinde durulur. 1908 Devrimi’nin nasıl gerçekleştiği, hangi grupların rol aldığı açıklanır. II. Meşrutiyet’in ilanı ve 1876 Anayasası’nın yeniden yürürlüğe girişi değerlendirilir. Meclis-i Mebusan’ın yeniden açılması ve anayasal sistemin işleyişine dair bilgiler verilir. Siyasal partilerin kuruluşu, çeşitlenmesi ve ilk çok partili siyasal deneyim incelenir. Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Ahrar Fırkası ve diğer siyasi oluşumların ideolojik yaklaşımları analiz edilir. Basın özgürlüğü ve yayın hayatındaki canlanma süreci değerlendirilir. 31 Mart Vakası'nın nedenleri, gelişimi ve sonuçları detaylı biçimde ele alınır. Hareket Ordusu’nun İstanbul’a gelişi ve II. Abdülhamid’in tahttan indirilme süreci incelenir. 1909 anayasa değişiklikleri ve parlamenter sistemin güçlendirilmesi tartışılır. II. Meşrutiyet döneminde eğitimde ve hukukta yapılan reformlara yer verilir. Kadın hareketlerinin canlanması ve kadın dernekleri ile süreli yayınlar tanıtılır. Türkçülük, Osmanlıcılık, İslamcılık ve Batıcılık gibi fikir akımları ayrıntılı biçimde karşılaştırılır. İttihat ve Terakki’nin iktidara yerleşme süreci ve merkeziyetçi politikaları incelenir. 1912 ve 1914 seçimleri ve bu süreçlerde yaşanan siyasi gelişmeler anlatılır. Balkan Savaşları’nın iç politika üzerindeki etkileri değerlendirilir. Arnavutluk isyanı ve diğer etnik talepler karşısında İttihatçı politikalar analiz edilir. II. Meşrutiyet döneminde azınlık politikaları ve milliyetçilik olgusu tartışılır. Ekonomik gelişmeler, Düyun-u Umumiye’nin etkisi ve mali reformlar incelenir. Vilayet yönetiminde yapılan değişiklikler ve yerel yönetim reformları ele alınır. II. Meşrutiyet’te sanat ve edebiyat alanındaki gelişmelere değinilir. Bu dönemde gelişen sivil toplum faaliyetleri ve dernekleşme süreçleri incelenir. Ordu-siyaset ilişkileri ve askerî reform girişimleri üzerinde durulur. 1913 Babıali Baskını ve İttihat ve Terakki’nin mutlak iktidara geçiş süreci tartışılır. Alman etkisinin artışı ve Osmanlı-Almanya ilişkilerindeki değişim değerlendirilir. II. Meşrutiyet’in Birinci Dünya Savaşı’na giden yolda oynadığı rol analiz edilir. Ders, II. Meşrutiyet’in Osmanlı-Türk modernleşme tarihindeki yeri ve mirası üzerine genel bir değerlendirme ile sona erer.
Ders Veren	Halim DEMİRYÜREK

Hafta	Konu
1	II. Meşrutiyet’e giden sürecin genel değerlendirmesi ve dönemin tarihsel çerçevesi.
2	II. Abdülhamid dönemi, istibdat yönetimi ve muhalif hareketlerin doğuşu.
3	İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kuruluşu, yapısı ve amaçları.
4	1908 Devrimi ve II. Meşrutiyet’in ilanı.
5	1876 Anayasası’nın yeniden yürürlüğe girmesi ve Meclis-i Mebusan’ın açılması.
6	Siyasi partilerin kurulması ve çok partili hayata geçiş.
7	31 Mart Vakası: nedenleri, gelişimi ve sonuçları.
8	Ara Sınav
9	1909 anayasa değişiklikleri ve parlamenter sistemin yeniden düzenlenmesi.
10	II. Meşrutiyet döneminde fikir akımları: Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık.
11	İttihat ve Terakki’nin iktidarı ele geçirişi ve merkezileşme politikaları.
12	Toplumsal gelişmeler: kadın hareketleri, eğitim reformları ve basın özgürlüğü.
13	Balkan Savaşları, azınlık politikaları ve etnik ayrılıkçı hareketler.
14	1913 Babıâli Baskını, İttihatçı diktatörlük ve Almanya ile yakınlaşma.
15	Genel değerlendirme: II. Meşrutiyet’in Osmanlı siyasal tarihi içindeki yeri ve Cumhuriyet’e etkileri.
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Program Çıktıları
1	Lisansüstü eğitim öğrencisi, olayları değerlendirirken çeşitli tahlil ve tespitler yaparak, tarihi hadiselere daha derinlemesine vakıf olunabileceğini bilir
2	Sosyal bilimlerin sağladığı modern araştırma yöntemlerini uygulayarak çeşitli alanlarda özgün araştırmalar yapabilir. Bu araştırmalarında ana kaynaklara ulaşıp bunların sağladığı bilgileri değerlendirebilir
3	Alanıyla ilgili yapılmış herhangi bir araştırmanın özgün ve bilimsel yeterlilikte bir çalışma olup olmadığı tayin edebilir .
4	Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder
5	Sosyal bilimlerin sağladığı metodolojik ve kuramsal imkanları kullanarak tetkik, tahlil ve teşhis yapabilme yeteneğine sahiptir
6	Sahasıyla ilgili çalışmaları yetkin bir şekilde ve inisiyatif kullanarak yapabilir.
7	Araştırmaları esnasında karşılaşabileceği engelleri nasıl aşacağını bilir ve çözümleri uygular.
8	Çalışmaları sırasında bilimsel ahlaki değerleri bir an olsun unutmadan bunlara sadık kalır
9	Tarihçinin sürekli çalışması ve sahasıyla ilgili yayınları takip etmesi gerektiğini bilir. Bunları takip ederken, yeni gelişmelerden ve varılan bilimsel sonuçlardan haberdar olur
10	Çalışmalarının sonuçlarının sadece meslektaşlarına değil, çeşitli toplumsal kesimlere de ulaşmasını sağlar
11	Ülkenin kültürel, medeni ve milli varlığının gelişmesi için bu sonuçları azami ölçüde kullanır
12	Bir sosyal bilimci olduğunun farkında olarak toplumla bağlarını hem mesleki hem de insani anlamda güçlü tutar
13	Kaynak dillerini bilir. Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir
14	Tarih metodolojisini kullanarak eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13	PÇ 14
Öğrenci, II. Meşrutiyet’in ilanına yol açan siyasi, sosyal ve ekonomik etkenleri açıklayabilecektir.	3	5	4	5	5	4	5	4	5	4	5	4	5	4
Öğrenci, dönemin anayasal ve parlamenter gelişmelerini analiz edebilecektir.	5	4	5	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4	3
Öğrenci, II. Meşrutiyet dönemindeki başlıca siyasi partileri ve fikir akımlarını karşılaştırabilecektir.	4	3	4	5	4	5	4	5	4	5	4	5	4	5
Öğrenci, 31 Mart Vakası, Babıâli Baskını gibi kritik olayların Osmanlı siyasetine etkisini değerlendirebilecektir.	4	5	4	5	3	4	3	4	3	4	3	4	3	4
Öğrenci, II. Meşrutiyet’in modern Türkiye’nin siyasal kültürüne katkılarını tartışabilecektir.	3	4	5	5	4	3	4	5	4	5	4	5	4	5
Ortalama Değer	3,8	4,2	4,4	4,6	4	3,8	4	4,2	4	4,2	4	4,2	4	4,2

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439672