TAR6018 - Osmanlı Devleti'nin Orta Asya Politikası

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TARİH - DR

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Osmanlı Devleti'nin Orta Asya Politikası	TAR6018		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Tarih - DR - Lisansüstü (Yüz yüze)
Amaç	Bu dersin amacı, Osmanlı Devleti’nin Orta Asya politikalarını tarihsel ve stratejik bağlamda derinlemesine incelemektir. Öğrenciler, Osmanlı’nın bölgedeki diplomatik, ekonomik ve kültürel ilişkilerini analiz edeceklerdir. Ders, Osmanlı’nın Orta Asya’daki etki alanını genişletme çabalarını ve bölgesel güç dengeleriyle ilişkisini değerlendirmeyi hedefler. Ayrıca, öğrenciler Osmanlı’nın bu politikalarının kısa ve uzun vadeli sonuçlarını eleştirel bir perspektifle tartışma fırsatı bulacaklardır. Ders sonunda katılımcılar, Osmanlı-Orta Asya ilişkilerine dair özgün akademik araştırmalar geliştirebilecek ve ilgili literatüre katkı sağlayabileceklerdir.
Ders İçeriği	Ders, Osmanlı Devleti’nin 16. yüzyıldan 20. yüzyıl başlarına kadar Orta Asya ile kurduğu ilişkilerin tarihsel bağlamını inceleyerek başlar. Osmanlı’nın bölgedeki diplomatik hedefleri tanıtılır. İmparatorluğun Orta Asya’daki siyasi stratejileri ele alınır. Osmanlı-Safevî rekabeti tartışılır. Bölgedeki hanlıklarla yapılan diplomatik temaslar analiz edilir. Osmanlı’nın bölgeye yönelik ekonomik politikaları incelenir. Ticaret yolları ve Osmanlı’nın bu yollar üzerindeki etkisi değerlendirilir. Kültürel etkileşimler ve dini misyon faaliyetleri ele alınır. Osmanlı’nın Müslüman topluluklarla ilişkileri incelenir. Osmanlı elçilik ve misyonerlik faaliyetleri analiz edilir. Bölgedeki Osmanlı ajan ve temsilcilerinin rolleri değerlendirilir. 18. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı-Rus rekabeti ele alınır. Rus etkisi ve Osmanlı tepkileri tartışılır. Osmanlı’nın Orta Asya’ya yönelik politikalarının Avrupa siyaseti ile bağlantıları analiz edilir. Osmanlı belgeleri ve arşiv kaynakları incelenir. Bölgedeki eğitim ve kültürel kurumlarla etkileşim değerlendirilir. Osmanlı’nın bölgedeki halk üzerindeki etkileri ele alınır. Osmanlı ile hanlıklar arasındaki antlaşmalar ve protokoller incelenir. Osmanlı’nın bölgesel güç dengelerine etkisi analiz edilir. Osmanlı’nın askeri politikaları ve bölgesel güvenlik stratejileri tartışılır. 19. yüzyılda Osmanlı’nın diplomatik girişimleri ve modernleşme çabaları ele alınır. Osmanlı’nın bölgedeki ticaret ağlarını güçlendirme girişimleri incelenir. Osmanlı-Rus-İngiliz rekabeti bağlamında stratejik kararlar analiz edilir. Osmanlı’nın bölgedeki Müslüman aydınlarla ilişkisi değerlendirilir. Siyasi raporlar ve istihbarat faaliyetleri ele alınır. Osmanlı’nın kültürel diplomasi ve propaganda çalışmaları incelenir. Bölgedeki Osmanlı etkisinin sınırlılıkları tartışılır. Osmanlı’nın dinî liderlerle ilişkisi analiz edilir. Bölgedeki Osmanlı destekli yerel hareketler incelenir. Osmanlı’nın ekonomik yatırımları ve desteklediği projeler ele alınır. Eğitim ve dini kurumların modernleşme sürecine etkisi değerlendirilir. Osmanlı’nın bölgesel elitlerle ilişkisi analiz edilir. Hanlıkların Osmanlı politikalarına tepkileri ele alınır. Bölgesel isyan ve ayaklanmalar Osmanlı perspektifinden incelenir. Osmanlı’nın Orta Asya siyaseti ile Avrupa siyaseti arasındaki etkileşim analiz edilir. Osmanlı belgeleri ışığında modern diplomasi teknikleri tartışılır. Bölgesel güç dengelerinde Osmanlı’nın rolü değerlendirilir. Osmanlı’nın toplumsal ve kültürel etkileri ele alınır. Dış politika kararlarının ekonomik etkileri tartışılır. Osmanlı’nın eğitim ve bilimsel faaliyetlere katkısı incelenir. Bölgesel kültürel miras ve Osmanlı etkisi analiz edilir. Osmanlı’nın stratejik politikalarının uzun vadeli sonuçları tartışılır. Osmanlı-Arab ilişkileri ve bölgesel dinamikler ele alınır. Bölge halkının günlük yaşamına Osmanlı etkisi değerlendirilir. Osmanlı’nın bölgesel haberleşme ve lojistik ağları incelenir. Bölgedeki Osmanlı izleri ve tarihsel kalıntılar analiz edilir. Ders boyunca öğrenciler, Osmanlı-Orta Asya ilişkileri hakkında özgün araştırmalar geliştirme fırsatı bulurlar. Ders, 20. yüzyılın başlarına kadar Osmanlı’nın Orta Asya politikalarının kapsamlı bir analizi ile sona erer.

Hafta	Konu
1	Osmanlı Devleti ve Timur
2	Osmanlı Devleti ve Şahruh
3	15. Yüzyılda Orta Asya İle Osmanlı Ülkesi Arasındaki Kültürel İlişkiler
4	Safevi Devletinin Kuruluşu ve Osmanlı Devletinin Orta Asya Siyasetine Etkisi
5	16. Yüzyılda Orta Asyada Buhara ve Hive Hanlıklarının Kuruluşu ve Osmanlı Devleti ile İlişkiler
6	16. Yüzyılda Orta Asyada Buhara ve Hive Hanlıklarının Kuruluşu ve Osmanlı Devleti ile İlişkiler
7	17. Yüzyılda Osmanlı Devletinin Orta Asya Siyaseti
8	Ara Sınav
9	18. Yüzyılda Osmanlı Devletinin Orta Asya Siyaseti
10	19. Yüzyılda Osmanlı Devletinin Orta Asya Siyaseti
11	Osmanlı Döneminde Orta Asya'nın Coğrafi Özellikleri
12	Osmanlı Döneminde Orta Asya'nın Siyasi Yapısı
13	Osmanlı Döneminde Orta Asya'nın Kültürel Özellikleri
14	Osmanlı Döneminde Orta Asya'nın Ekonomik Özellikleri
15	Osmanlı Döneminde Orta Asya'nın Dini Özellikleri
16	Yarıyıl Sonu Sınavı

Program Çıktıları
1	Lisansüstü eğitim öğrencisi, olayları değerlendirirken çeşitli tahlil ve tespitler yaparak, tarihi hadiselere daha derinlemesine vakıf olunabileceğini bilir
2	Sosyal bilimlerin sağladığı modern araştırma yöntemlerini uygulayarak çeşitli alanlarda özgün araştırmalar yapabilir. Bu araştırmalarında ana kaynaklara ulaşıp bunların sağladığı bilgileri değerlendirebilir
3	Alanıyla ilgili yapılmış herhangi bir araştırmanın özgün ve bilimsel yeterlilikte bir çalışma olup olmadığı tayin edebilir .
4	Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder
5	Sosyal bilimlerin sağladığı metodolojik ve kuramsal imkanları kullanarak tetkik, tahlil ve teşhis yapabilme yeteneğine sahiptir
6	Sahasıyla ilgili çalışmaları yetkin bir şekilde ve inisiyatif kullanarak yapabilir.
7	Araştırmaları esnasında karşılaşabileceği engelleri nasıl aşacağını bilir ve çözümleri uygular.
8	Çalışmaları sırasında bilimsel ahlaki değerleri bir an olsun unutmadan bunlara sadık kalır
9	Tarihçinin sürekli çalışması ve sahasıyla ilgili yayınları takip etmesi gerektiğini bilir. Bunları takip ederken, yeni gelişmelerden ve varılan bilimsel sonuçlardan haberdar olur
10	Çalışmalarının sonuçlarının sadece meslektaşlarına değil, çeşitli toplumsal kesimlere de ulaşmasını sağlar
11	Ülkenin kültürel, medeni ve milli varlığının gelişmesi için bu sonuçları azami ölçüde kullanır
12	Bir sosyal bilimci olduğunun farkında olarak toplumla bağlarını hem mesleki hem de insani anlamda güçlü tutar
13	Kaynak dillerini bilir. Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir
14	Tarih metodolojisini kullanarak eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13	PÇ 14
Öğrenciler, Osmanlı Devleti’nin Orta Asya politikalarını tarihsel ve stratejik bağlamda analiz edebileceklerdir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Bölgedeki diplomatik, ekonomik ve kültürel ilişkileri eleştirel bir perspektifle değerlendirebileceklerdir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Öğrenciler, Osmanlı-Rus-İngiliz rekabeti ve bölgesel güç dengelerini inceleyebileceklerdir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Toplumsal yapılar, hanlıklarla ilişkiler ve modernleşme süreçlerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz edebileceklerdir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ders sonunda öğrenciler, Osmanlı’nın Orta Asya politikalarıyla ilgili özgün akademik araştırmalar geliştirebilecek ve literatüre katkı sağlayabileceklerdir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439680