TBA5007 - Hadis ve Kelam

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TEMEL İSLAM BİLİMLERİ - YL (ARAPÇA)

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Hadis ve Kelam	TBA5007		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Temel İslam Bilimleri - YL (Arapça) - Lisansüstü (Yüz yüze )
Amaç	Hadis ve kelam ilimleri arasındaki etkileşimi, her iki ilim dalına ait kavramlar, literatür, tartışma konuları üzerinden ortaya koymak; her iki ilim dalının tarihsel gelişimlerinde birbirini nasıl etkilediklerini göstermek.
Ders İçeriği	İslam tarihinde görülen fitne olayları, fitnetü'l-kübra kavramı, hicrî ikinci ve üçüncü asırlarda ortaya çıkan itikâdî fırkalar, bu fırkalar arasındaki kelâmî tartışmalar, hadis âlimlerinin bu tartışmalara yaklaşımı, hicri ikinci ve üçüncü asır hadis alimlerinin kelami görüşleri, itikadi ve kelami tartışmaların hadis musannefatına yansımaları, bid'at ve sünnet kavramları, bu kavramlar etrafındaki tartışmalar, hadisçiler ve kelamcılar arasındaki münakaşalar, hadisçiler tarafından kaleme alınan kelâmi içerikli literatür.

Hafta	Konu
1	İslam tarihinde görülen fitne olayları
2	Hicrî ikinci asırda İslam toplumunda ortaya çıkan kelâmî tartışmalar
3	Hicrî ikinci asrın kelâmî tartışmaları karşısında hadis alimlerinin tutumu
4	Hicrî üçüncü asırda İslam toplumunda görülen kelâmî tartışmalar
5	Hicrî üçüncü asrın kelâmî tartışmaları karşısında hadis âlimlerinin tutumu
6	Hadis âlimlerinin kelâmî konuları ele aldığı eserler ve oluşan literatür
7	Ahmed b. Hanbel'in Kitâbü’s-Sünne adlı eserinin incelenmesi
8	Ahmed b. Hanbel'in er-Red ʿale’z-zenâdıḳa ve’l-Cehmiyye adlı eserinin incelenmesi
9	Buhâr'i'nin el-Câmiu's-sahih'indeki Kitabü'l-iman bölümünün kelâm tartışmaları çerçevesinde incelenmesi
10	Buhâr'i'nin Ḫalḳu efʿâli’l-ʿibâd adlı eserinin kelâm tartışmaları çerçevesinde incelenmesi
11	İtikadi tartışmalar içerisinde bidat ve sünnet kavramlarının yeri
12	Bidat ve sünnet kavramları ile ilgili literatür
13	Kelamcılara göre hadis rivayetlerinin bilgi değeri
14	Hadislerin itikadi konularda delil olması ile ilgili hadisçi ve kelamcıların görüşleri
15	Hadisçilerle kelamcılar arasındaki münakaşalar
16	Hadisçilerle kelamcılar arasındaki münakaşalara örnek olarak İbn Kuteybe'nin Te'vilu muhtelifi'l-hadis adlı eserinin incelenmesi

Program Çıktıları
1	Temel İslam bilimleri alanındaki temel kaynakları, gerçekleştireceği bilimsel araştırmalarda kullanabilecek düzeyde tanır.
2	Araştırma yapma ve kaynakları uygun şekilde kullanma becerisine sahip olur.
3	Araştırma yapabilecek yeterli bilgi birikimini edinir ve alanla ilgili temel bilgilere sahip olur.
4	Bilgi kaynaklarından elde ettiği bilgileri, bilimsel kriterler çerçevesinde değerlendirir.
5	Alanla ilgili meseleleri tanır, söz konusu meseleler üzerinde bilimsel düşünme becerisi kazanır.
6	Alanla ilgili kaynakları kullanabilecek derecede Arapça ve bir batı diline sahip olur.
7	Bilimsel araştırma etiğine sahip olur.
8	Alanla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
9	Alanında edindiği bilgileri, farklı alanlardan gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar ve yeni bilgiler üretir.
10	Alanla ilgili edindiği bilgileri sözlü ve yazılı olarak kullanma becerisine sahip olur.
11	Alanıyla ilgili etkinliklere katılır ve katkıda bulunur.
12	Uzmanlık bilgi ve becerilerini, disiplinler arası çalışmalarda kullanır.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12
Farkı İslami disiplinler arasındaki ilişkileri sorgulamayı öğrenir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Hadis ve kelam ilimlerinin tarih boyunca kesiştiği noktaları öğrenir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Hadisçilerle kelamcılar arasındaki yaklaşım farklılıklarının sebeplerini anlar.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439846