TDE6043 - Türkiye Türkçesi Sözdizimi

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - DR

(2025 - 2026) Ders Bilgi Formu

Ders Adı	Kodu	Yarıyıl	T+U Saat	AKTS	Z / S
Türkiye Türkçesi Sözdizimi	TDE6043		3 + 0	7,5	Seçmeli

Birim Bölüm	Türk Dili ve Edebiyatı - DR - Lisansüstü (Yüz yüze.)
Amaç	Türkçe cümleyi kip, anlam, yapı bakımlarından öğretmek; cümle öğelerini, öznesiz cümleleri, yüklemleri bakımından cümle çeşitlerini tanıtmak ve her türlü cümle çözümlemesi yapabilmelerini sağlamaktır.
Ders İçeriği	Türkçenin cümle düzeyinde sözdizimi yapısını öğrenme. . Cümleleri anlam ve yapı bakımlarından tasnif etme. Cümle çözümlemeleri yapma. Her türlü edebî metni cümle bakımından analiz etme. Türkçenin sözdizimi yapısıyla ilgili temel kuralları öğrenme.
Ders Veren	Halilibrahim ERTÜRK

Hafta	Konu
1	Cümle, tanımı, özellikleri
2	Türkçede basit cümlenin özellikleri
3	Cümle ögeleri
4	Anlamları bakımından cümleler
5	Basit cümle yapı tipleri
6	Basit cümle yapı tipleri
7	Eksiltili cümleler
8	Birleşik cümleler
9	Birleşik cümlelerin yapı tipleri
10	Bağlaçlı ve bağlaçsız bağımsız birleşik cümleler
11	Bağımlı birleşik cümleler
12	Bağlaçlı bağımlı birleşik cümleler
13	Bağlaçsız bağımlı birleşik cümleler
14	Bağlaçsız bağımlı birleşik cümleler

Program Çıktıları
1	Yüksek lisans düzeyinde edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri geliştirir, genişletir ve derinleştirir.
2	Alanının ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavrayabilme, yeni ve karmaşık fikirleri, tartışmaları, gelişmeleri çözümleyebilme ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşır.
3	Alanında edindiği bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yorumlar, çözümler ve yeni bilgiler oluşturur.
4	Alanıyla ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
5	Edindiği uzmanlık bilgisini ve problem çözme ve uygulama becerilerini disiplinler arası çalışmalarda kullanır.
6	Bir yabancı dili Avrupa Dil Portföyü B2 Genel Düzeyinde kullanarak alan uzmanları ve alan dışı kişi ve kurumlarla sözlü ve yazılı iletişim kurar.
7	Alanıyla ilişkili özgün bir konuyu araştırır, kavrar, tasarlar, uyarlar ve uygular.
8	Alanıyla ilgili özgün bir çalışmayı, programı ve projeyi bağımsız olarak gerçekleştirerek ilgili alandaki bilimsel çalışmalara katkıda bulunur.
9	Uzmanlık alanında özgün ve disiplinler arası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapar.
10	Uzmanlık alanıyla ilgili özgün çalışmalar yaparak ya da var olan çalışmalara yeni yorumlar getirerek bilginin sınırlarını genişletir.
11	Uzmanlık alanında yaratıcı ve eleştirel düşünür, sorun çözebilme, karşılaştırabilme, planlayabilme gibi üst düzey karar alma süreçlerini kullanarak alanıyla ilgili yeni düşünce, model, yöntem ve uygulamalar geliştirir.
12	Alanında bulunan uzman kişiler ile alanındaki konuları tartışırken özgün görüşler öne sürer ve alanındaki yetkinliğini ve disiplinler arası bakış açısını gösteren etkili bir iletişim kurar.
13	Alanındaki ilişkileri yönlendiren norm ve kuralları eleştirel bir bakış açısıyla inceler, geliştirir ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetir.
14	Uzmanlık alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı, bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
15	Alanıyla ilgili konularda karşılaşılan bilimsel, kültürel, sanatsal ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunur ve bu değerlerin gelişimini destekler.

Ders Öğrenme Çıktısı - Program Çıktıları (1 -5 Puan Aralığı)

Ders Öğrenme Çıktısı	PÇ 1	PÇ 2	PÇ 3	PÇ 4	PÇ 5	PÇ 6	PÇ 7	PÇ 8	PÇ 9	PÇ 10	PÇ 11	PÇ 12	PÇ 13	PÇ 14	PÇ 15
Türkçenin cümle düzeyinde sözdizimi yapısını öğrenir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Cümleleri anlam ve yapı bakımlarından tasnif edebilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Cümle çözümlemeleri yapabilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Her türlü edebî metni cümle bakımından analiz edebilir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Türkçenin sözdizimi yapısıyla ilgili temel kuralları öğrenir.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ortalama Değer	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

https://ebs.bilecik.edu.tr/pdf/dersbilgigetir/439967