| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Kimyasal Metalürji | MET106 | 3 | 3 + 0 | 4,0 |
| Birim Bölüm | METALURJİ |
| Derece Seviye | Ön Lisans - Zorunlu - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüz Yüze |
| EBS Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Meryem GÖKTAŞ |
| Ders Veren | Dr. Öğr. Üyesi Meryem GÖKTAŞ |
| Amaç |
Kimyasal proseslerde meydana gelen beş temel reaksiyon mekanizmasının temel prensiplerini ve endüstriyel uygulamalarını izah ederek Demir Çelik, Seramik Malzeme ve Demirdışı Metal Üretimi gibi mesleki derslerin alt yapısını oluşturmak, endüstride kullanılan metalurjik yakıtları ve yanma ile ilgili ısıl hesaplamaları yapma becerisi kazanmak, temel kimyasal dengelerle, prensiplerle ilgili problem çözebilme, grafik okuyup yorumlayabilme yeteneği kazandırmaktır |
| Ders İçeriği |
Fiziksel ve kimyasal karakterli dönüşümler, ekstraksiyon ve rafinasyonda kullanımları, metalurjik yakıtlar ve problem çözümleri. Beş kimyasal reaksiyon sistemi olan Parçalanma, Oksidasyon, Redüksiyon, Teşekkül ve Yer değiştirme reaksiyonları ile bunların endüstriyel uygulamaları. |
| Ders Kaynakları |
Ekstraktif Metalurji Prensipleri II, F.Y.Bor, İTÜ Matbaası, 1990.
Ekstraktif Metalurji Prensipleri, A.O. AYDIN, İTÜ Sakarya Müh.Fak.Matbaası,1989. Üretim Metalurjisi, Mustafa Akdağ, Dokuz Eylül Ün.MMF/MAD-89 EY 176,1989. Chemical Metallurgy, J.J.Moore, Butter Worth and Co.Ltd, 1990. |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 40 |
| Toplam | 40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %60 |
| Toplam | %60 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %60 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 7 | 1 | 7 |
| Ödev 1 | Ödev 1 | 3 | 7 | 21 |
| Ödev 2 | Ödev 2 | 3 | 7 | 21 |
| Final | Final | 11 | 1 | 11 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 102 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 4 | |||
| AKTS | ||||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Fiziksel ve kimyasal karakterli dönüşümler. Katı, katı-sıvı, sıvı-gaz, katı-gaz dönüşümleri, etkileyen faktörler, ekstraksiyon ve rafinasyonda kullanımları ile ilgili endüstriyel uygulama örnekleri | Ders |
| 2 | Parçalanma kavramı, karbonat, hidrat ve sülfatların parçalanma reaksiyonları, serbest enerji ve buhar basıncının sıcaklıkla ilişkisini gösteren diyagramlar, disproporsiyonlaşma. | Ders |
| 3 | Oksidasyon kavramı, oksitlerin standart teşekkül serbest enerji sıcaklık değişimleri, termik ayrışma yoluyla oksidasyon, sülfürlerin ve oksitlerin parçalanma yoluyla oksidasyonu, serbest enerji ve buhar basıncı-sıcaklık diyagramları | Ders |
| 4 | Yakıtların oksidasyonu(yanma), metalurjik yakıtlar, katı-sıvı ve gaz yakıtlar, kimyasal proseslerdeki önemi ve tercih kriterleri, problem çözümleri. Sülfatlayıcı, klorlayıcı, oksitleyici kavurma, oksidasyon-parçalanma ile ilgili örnek problem çözümleri | Ders |
| 5 | Çözümlendirmeyle oksidasyon, çözünürlük ve pH, metallerin asidik ve bazik çözünmeleri, anodik oksidasyon, sıvı durumda oksidasyonla mat-curuf dengesi, metal rafinasyonu için oksidasyon uygulamaları (Cu, Fe, Pb vb), sulu çözeltide/gaz fazda oksidasyon | Ders |
| 6 | Redüksiyon kavramı, termik parçalanma ile redüksiyon, oksitlerin oluşum veya parçalanmasına ait G-T diyagramlarının izahı ve örneklemeler. Metal sülfür, halojenür veya karbonillerin parçalanma yoluyla redüksiyonu, element ve bileşiklere parçalama | Ders |
| 7 | Elektrolitik redüksiyon kavramı, elektrolitik iletkenlik, iyon hızları, elektrolitik oksidasyon, anyon ve katyonların elektro davranışı-potansiyel ilişkisi, elektrolitler ve elektrotlar, polarizasyon, fazla voltaj, hidrojen ve oksijen fazla voltajı. | Ders |
| 8 | Nernst denklemi ve elektrot potansiyeli hesabı, elektroliz uygulamalarına ait örnek endüstriyel uygulamalar. Oksitlerin metalik olmayan maddelerle redüksiyonu, Boudouard dengesi, demir oksitlerin redüksiyonu, direk redüksiyon | Ders |
| 9 | Uçurtma işlemleri ve endüstriyel uygulamaları, redükleyici çözümlendirme, ergimiş fazlarda redüksiyon, sulu çözeltilerde redüksiyon, teknolojik uygulamalar. | Ders |
| 10 | Metallerle katı fazda redüksiyon, oksitlerin aluminyum tarafından redüksiyonu (alumino termik), siliko termik redüksiyon, kalsio termik redüksiyon, magnezio termik redüksiyon, çinko termik redüksiyon ve uygulamaları | Ders |
| 11 | Sıvı durumda redüksiyon, Fe-çelik metalurjisinde deoksidasyon, sulu çözeltilerde redüksiyon, gaz fazda redüksiyon, endüstriyel uygulamalara örnekler | Ders |
| 12 | Kavurma teşekkül reaksiyonları, mat ve curuf teşekkülü ve önemli denge diyagramları, ergimiş curuf yapıları, spayslar ve ergimiş tuz sistemleri | Ders |
| 13 | Çözümlendirme için teşekkül reaksiyonları, sulu çözeltilerden teşekkül, pH, Kçç ve önemi ve endüstriyel uygulamalara örnekler. | Ders |
| 14 | Yer değiştirme reaksiyonları, katı, sıvı, ergimiş fazlarda-sulu çözeltilerde yer değiştirme reaksiyonları, çözeltideki metallerin bu yöntemle eldesi. | Ders |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Fiziksel karakterli dönüşümleri ve kimyasal karakterli hadiseleri, ekstraksiyon ve rafinasyondaki önemini kavrar | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Metalurjik yakıtları ve yanma süreçlerini analiz eder, ısı hesaplamalarını kavrar, | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Kimyasal proseslerde meydana gelen beş temel reaksiyon mekanizmasının temel prensiplerini kavrar, | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Temel kimyasal prensiplerle ilgili problem çözme, grafik okuyup yorumlayabilme becerisi kazanır, | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Üretim proseslerinin doğaya verebileceği zararların farkında olur. | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fiziksel karakterli dönüşümleri ve kimyasal karakterli hadiseleri, ekstraksiyon ve rafinasyondaki önemini kavrar | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 4 | 0 | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Metalurjik yakıtları ve yanma süreçlerini analiz eder, ısı hesaplamalarını kavrar, | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 4 | 0 | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Kimyasal proseslerde meydana gelen beş temel reaksiyon mekanizmasının temel prensiplerini kavrar, | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 4 | 0 | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Temel kimyasal prensiplerle ilgili problem çözme, grafik okuyup yorumlayabilme becerisi kazanır, | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 4 | 0 | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Üretim proseslerinin doğaya verebileceği zararların farkında olur. | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 2 | 5 | 4 | 0 | 4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 |
