| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Erken Dönem Kelam Ekolleri | TİB5006 | 3 + 0 | 7,5 |
| Birim Bölüm | TEMEL İSLAM BİLİMLERİ - YL |
| Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| EBS Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Yasin İBRAHİM |
| Ders Veren | Doç. Dr. Adem ERYİĞİT |
| Amaç |
İslâm düşüncesinin kurucu unsuru Kelâm ilminin genel yapısı, İslâm düşünce geleneği içerisindeki yeri, terminolojisi, literatürü, tarihî şahsiyetleri ve ekolleri hakkında dönemsel özelliklerini de dikkate alarak bilgi sahibi olmasını sağlamaktır. |
| Ders İçeriği |
Kelam İlminin tanımı, konusu, gayesi, diğer ilimlerle münasebeti; Kelam ilminin doğuş sebepleri; önemli kelam ekolleri; Hariciler, Şia, Mutezile, Mürcie, Cebriyye; Ehl-i sünnet; Kelamın tarihsel ve metodolojik evreleri; önemli kelam alimleri ve eserleri; deliller ve dini/kelami metotlar. |
| Ders Kaynakları |
1. Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmi-Giriş 2. Şemsettin Günaltay, Felsefe-i Kadîme İslâm Âlemine Hangi Tarîkle Girdi 3. İbn Haldûn, Mukaddime 4. Şehristanî, el-Milel ve’n-nihal 5. M. Âbid el-Câbirî, İslâm’da Siyasal Akıl 6. Editor: Sabine Schmidtke: Başlangıçtan Günümüze İslâm Kelâmı
1. Bekir Topaloğlu, Kelâm İlmi-Giriş 2. Şemsettin Günaltay, Felsefe-i Kadîme İslâm Âlemine Hangi Tarîkle Girdi 3. İbn Haldûn, Mukaddime 4. Şehristanî, el-Milel ve’n-nihal 5. M. Âbid el-Câbirî, İslâm’da Siyasal Akıl 6. Editor: Sabine Schmidtke: Başlangıçtan Günümüze İslâm Kelâmı |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2021 - 2022 2022 - 2023 2024 - 2025 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 40 |
| Ödev (Sunum) | 20 |
| Toplam | 60 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %40 |
| Toplam | %40 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %60 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %40 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim | Sınıf Dışı Çalışma | 3 | 14 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 2 | 14 | 28 |
| Önceden planlanmış özel beceriler | Problem Çözme | 1 | 6 | 6 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Küçük Grup Tartışması | 2 | 6 | 12 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim, eleştirel düşünme, soru geliştirme, yönetsel beceriler, takım çalışması | Grup Çalışması | 1 | 14 | 14 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 2 | 1 | 2 |
| Ödev 1 | Ödev 1 | 36 | 1 | 36 |
| Final | Final | 2 | 1 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 184 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 7,22 | |||
| AKTS | ||||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Kelâm ilminin tarifi, konusu, diğer ilimlerle olan ilişkisi, kelâm ilmi denilmesinin sebepleri. | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 2 | Kelâm ilminin doğuşunu hazırlayan problemler, tarihî sebepler, çevre din ve devletlerin dinî/felsefî düşünceleri. | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 3 | İç ihtilâflar: Dönmeler, ilk fırka tohumlarının atılışı, Hz. Peygamber’in vefatından Hz. Ömer döneminin sonuna kadar olan gelişmeler. | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 4 | İç ihtilâflar: Hz. Ömer ve Hz. Ali devrindeki ihtilâflar, fırka tohumlarının belirginleşmesi. | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 5 | I. yüzyılda itikadî fırkalaşmaya doğru gidişin tahlili, nedenleri. | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 6 | İlk ihtilaflara fikrî ve fiilî tepkiler: Kaderiyye ve Cebriyye | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 7 | Akılcı tepki: Mu'tezile | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 8 | Arasınav | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 9 | Ilımlı reaksiyon: Mürcie | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 10 | Radikal Reaksiyon: Hariciler | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 11 | Mekanik Tepki: Selefiyye | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 12 | Eklektik Tepki: Eş'ariyye | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 13 | Eklektik Tepki: Matüridiyye | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 14 | Kelâm metodolojisi | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 15 | Kelam Karşıtı Muhalefet | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 16 | Final | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Kelâm ilminin İslâm düşünce sistematiği ve tarihi içerisindeki yeri hakkında bilgi sahibi olur. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Kelâm’ın tarih içerisinde üstlendiği işlev ve ortaya koyduğu yöntem hakkında yorum yapabilir | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Kelâm’ın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini mukayeseli olarak öğrenir | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Klâsik Kelâm literatürünü dönemsel özellikleri bağlamında tanır ve analiz kabiliyeti kazanır | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Kelami konularda bilimsel araştırma yeteneği kazanır. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Kelâm ilminin İslâm düşünce sistematiği ve tarihi içerisindeki yeri hakkında bilgi sahibi olur. | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | |
| Kelâm’ın tarih içerisinde üstlendiği işlev ve ortaya koyduğu yöntem hakkında yorum yapabilir | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | |
| Kelâm’ın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini mukayeseli olarak öğrenir | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | |
| Klâsik Kelâm literatürünü dönemsel özellikleri bağlamında tanır ve analiz kabiliyeti kazanır | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | |
| Kelami konularda bilimsel araştırma yeteneği kazanır. | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kelâm ilminin İslâm düşünce sistematiği ve tarihi içerisindeki yeri hakkında bilgi sahibi olur. | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 4 |
| Kelâm’ın tarih içerisinde üstlendiği işlev ve ortaya koyduğu yöntem hakkında yorum yapabilir | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Kelâm’ın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini mukayeseli olarak öğrenir | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Klâsik Kelâm literatürünü dönemsel özellikleri bağlamında tanır ve analiz kabiliyeti kazanır | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 |
| Kelami konularda bilimsel araştırma yeteneği kazanır. | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 |
| Kelâm ilminin İslâm düşünce sistematiği ve tarihi içerisindeki yeri hakkında bilgi sahibi olur. | 3 | 3 | 5 | 4 | 4 | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 4 |
| Kelâm’ın tarih içerisinde üstlendiği işlev ve ortaya koyduğu yöntem hakkında yorum yapabilir | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 |
| Kelâm’ın önemli şahsiyetlerini ve görüşlerini mukayeseli olarak öğrenir | 3 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 |
| Klâsik Kelâm literatürünü dönemsel özellikleri bağlamında tanır ve analiz kabiliyeti kazanır | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 |
| Kelami konularda bilimsel araştırma yeteneği kazanır. | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 |
