| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Orhon Türkçesi | TDE5033 | 3 + 0 | 7,5 |
| Birim Bölüm | TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - YL |
| Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüzyüze |
| EBS Koordinatörü | Doç. Dr. Zemire GULCALI |
| Ders Veren | |
| Amaç |
Türk dilinin yazılı belgelerle takip edilebilen ilk dönemi olan Orhon Türkçesi metinlerini okuyup anlamak; bu dönemin dil özelliklerini kendinden sonraki dönemlerle karşılaştırmalı olarak öğrenmek; Orhon Türkçesi metinleri üzerine yapılan önemli çalışmaları ve başvuru kaynaklarını bilmek. |
| Ders İçeriği |
Orhon yazıtları ve dil incelemesi |
| Ders Kaynakları |
Tekin, Talat, Orhon Türkçesi Grameri, İstanbul 2003 (2. baskı).
Tekin, Talat, Orhon Yazıtları, TDK, Ankara 1988. Tekin, Talat, Tunyukuk Yazıtı, TDAD 5, Ankara 1995 Tekin, Talat, Orhon Yazıtları. Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk, İstanbul 2003 (3. baskı). Orkun, Hüseyin N., Eski Türk Yazıtları, I-IV, TDK 1936-1941, (1986) Yıldırım, Fikret, Erhan Aydın, Risbek Alimov, Yenisey-Kırgızistan Yazıtları ve Irk Bitig, Ankara, 2013 Ölmez, Mehmet, Orhon-Uygur Hanlığı Dönemi, Moğolistan'daki Eski Türk Yazıtları Metin-Çeviri-Sözlük, Ankara, 2012 Kormuşin, İgor V., Emine Mozioğlu, Risbek Alimov, Fikret Yıldırım, Yenisey- Altay- Kırgızistan Yazıtları ve Kâğıda Yazılı Runik Belgeler, Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2016. Yıldırım, Fikret, Irk Bitig ve Orhon Yazılı Metinlerin Dili, Ankara: TDK, 2017. |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2020 - 2021 2023-2024 2024 - 2025 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Bu bilgi girilmemiştir. | |
| Toplam | 0 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Bu bilgi girilmemiştir. | |
| Toplam | %0 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %0 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %0 |
| Toplam | %0 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
100
|
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim | Sınıf Dışı Çalışma | 2 | 10 | 20 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 2 | 8 | 16 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | Beyin Fırtınası | 2 | 8 | 16 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, durumları işleme, soru geliştirme, yorumlama, sunum | Sözlü | 2 | 2 | 4 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 3 | 14 | 42 |
| Ödev 1 | Ödev 1 | 15 | 2 | 30 |
| Final | Final | 20 | 1 | 20 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 190 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 7,45 | |||
| AKTS | 3,0 | |||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Kuruluşundan yıkılışına 1. ve 2. Köktürk kağanlıklarının kısa tarihi | Ders |
| 2 | Orhon yazıtlarının keşfi, araştırma tarihi, temel kaynakların tanıtımı | Ders |
| 3 | Runik alfabenin öğretilmesi, yazım kurallarının örneklerle gösterilmesi. | Ders |
| 4 | Orhon Türkçesi dil özellikleri, yapım ve çekim eklerinin öğneklerle gösterilmesi. | Ders |
| 5 | Kül Tegin yazıtından metin okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 6 | Bilge Kağan yazıtından metin okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 7 | Tunyukuk yazıtından metin okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 8 | Ara sınav | Ders |
| 7 | Tunyukuk yazıtından metin okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 10 | Kuruluşundan yıkılışına Ötüken Uygur Kağanlığının kısa tarihi; bu dönemden kalan yazıtların tanıtımı. | Ders |
| 11 | Boyunçor/Şine Usu yazıtından okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 12 | Yenisey yazıtlarının tanıtımı ve araştırma tarihçesi; Yenisey yazıtlarında kullanılan farklı işaretlerin örneklerle gösterimi. | Ders |
| 13 | Yenisey yazıtlarından örnek metin okumak ve dil incelemesi yapmak | Ders |
| 14 | Irk Bitig metninden okumak ve dil incelemesi yapmak. | Ders |
| 15 | Final Sınavı | Ders |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Dersin sonunda öğrenci en eski Türkçe yazıtları, Orhon yazıtlarını okuyup anlayabilir. | Yazılı Sınav | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Yazıtlardaki dilsel özellikleri tespit edebilir. | Yazılı Sınav | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Yazıtlarla ilgili çalışmalar hakkında bilgi sahibi olur. | Yazılı Sınav | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Yazıtlardaki söz varlığını öğrenir | Yazılı Sınav | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Yazıtlardaki sözcüklerin yapısını çözümleyebilir. | Yazılı Sınav | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dersin sonunda öğrenci en eski Türkçe yazıtları, Orhon yazıtlarını okuyup anlayabilir. | 5 | 3 | - | - | - | - | - | - | - | - | 3 | - | - | - | - | ;
| Yazıtlardaki dilsel özellikleri tespit edebilir. | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
| Yazıtlarla ilgili çalışmalar hakkında bilgi sahibi olur. | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
| Yazıtlardaki söz varlığını öğrenir | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
| Yazıtlardaki sözcüklerin yapısını çözümleyebilir. | 5 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
| Ortalama Değer | 5 | 0,6 | - | - | - | - | - | - | - | - | 0,6 | - | - | - | - |
