| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Sanal Katmanlar: Arkeolojide Yeni Nesil Yöntemler | PÖA5051 | 1 | 3 + 0 | 7,5 |
| Birim Bölüm | PROTOHİSTORYA VE ÖNASYA ARKEOLOJİSİ - YL |
| Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze eğitim. |
| EBS Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Yusuf TUNA |
| Ders Veren | Dr. Öğr. Üyesi Yusuf TUNA |
| Amaç |
Bu ders, arkeolojik araştırmalarda dijital teknolojilerin kullanımına odaklanarak öğrencileri yeni nesil yöntemlerle tanıştırmayı amaçlar. GNSS/GPS sistemleri, drone (İHA) teknolojileri, LIDAR, fotogrametri, coğrafi bilgi sistemleri (CBS), 3D modelleme ve dijital veri yönetimi gibi konuları kapsar. Öğrenciler bu teknolojilerin saha uygulamalarını ve laboratuvar süreçlerini teorik ve pratik örneklerle öğrenerek, arkeolojik veri üretimi, işlenmesi ve sunumu konularında yetkinlik kazanırlar. |
| Ders İçeriği |
Bu ders, arkeolojik kazı ve araştırmalarda kullanılan dijital teknolojileri tanıtarak; GNSS, drone, fotogrametri, CBS ve 3D modelleme gibi yöntemlerin veri üretimi, analizi ve sunumundaki rolünü uygulamalı örneklerle ele alır. |
| Ders Kaynakları |
Anders, N., Valente, J., Masselink, R., & Keesstra, S. (2019). Comparing Filtering Techniques for Removing Vegetation from UAV-Based Photogrammetric Point Clouds. Drones, 3(61), 2–14.
Cowley, D. (2011). Remote Sensing for Archaeological Heritage Management. Europae Archaeologia Consilium. Forte, M., & Campana, S. (2016). Digital Methods and Remote Sensing in Archaeology. Springer Nature. Yiğit, A. Y. (2022). İnsansız Hava Aracı Uygulamaları: Agisoft - Metashape. Atlas Akademi Yayınları. Forte, M., & Tartessos, P. (2011). Virtual Archaeology Review Cyber-Archaeology: Notes on the Simulation of the Past. Virtual Archaeology Review, 2(4), 7–18. Hostettler, M., Buhlke, A., Drummer, C., Emmenegger, L., Reich, J., & Stäheli, C. (2024a). 3D Archaeology and Cultural Heritage: Where Are We Today? In M. Hostettler, A. Buhlke, C. Drummer, L. Emmenegger, J. Reich, & C. Stäheli (Eds.), The 3 Dimensions of Digitalised Archaeology State-of-the-Art, Data Management and Current Challenges in Archaeological 3D-Documentation (pp. 3–8). Springer Nature. Hostettler, M., Buhlke, A., Drummer, C., Emmenegger, L., Reich, J., & Stäheli, C. (2024b). Concluding Remarks – Coordinates for the Future of Digitalised Archaeology. In The 3 Dimensions of Digitalised Archaeology (pp. 221–225). Springer International Publishing. Hostettler, M., Buhlke, A., Drummer, C., Emmenegger, L., Reich, J., & Stäheli, C. (2024c). The 3 Dimensions of Digitalised Archaeology: State-of-the-Art, Data Management and Current Challenges in Archaeological 3D-Documentation. Springer Nature. Lasaponara, R., & Masini, N. (2013). Remote Sensing in Archaeology: An Overview. Ournal of Aeronautics and Space Technologies, 6(1), 7–17. McCoy, M. D. (2017). Geospatial Big Data and aArchaeology: Prospects and Problems too Great to Ignore. Journal of Archaeological Science, 84, 74–94. |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2025 - 2026 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 20 |
| Ödev 1 | 20 |
| Toplam | 40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %60 |
| Toplam | %60 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %60 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
50
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
0
|
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
50
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 2 | 14 | 28 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim | Sınıf Dışı Çalışma | 2 | 14 | 28 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Uygulama 1 | Uygulama 1 | 10 | 1 | 10 |
| Final | Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 68 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 2,67 | |||
| AKTS | 3,0 | |||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Giriş ve Kavramsal Çerçeve | Ders |
| 2 | Arkeolojik Belgeler ve Dijital Dönüşüm | Ders |
| 3 | GNSS/GPS Teknolojileri ve Saha Uygulamaları | Ders |
| 4 | Drone (İHA) Teknolojisi ve Hava Fotoğrafçılığı | Ders |
| 5 | Fotogrametriye Giriş | Ders |
| 6 | 3D Modelleme Yöntemleri | Ders |
| 7 | LIDAR Teknolojisi ve Kullanım Alanları | Ders |
| 8 | CBS I: Temel Kavramlar | |
| 9 | CBS II: Arkeolojik Uygulamalar | Ders |
| 10 | CBS III: Arkeolojik Uygulamalarda Değerlendirme | Ders |
| 11 | Dijital Veri Yönetimi ve Arşivleme | Ders |
| 12 | Uygulama Atölyesi I: Drone ile Görüntü Alma ve Haritalama | Ders Saha / Arazi Çalışması |
| 13 | Uygulama Atölyesi II: 3D Modelleme ve Sunum | |
| 14 | Genel Değerlendirme | Ders |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Arkeolojik belgelerin dijital ortamda nasıl üretildiğini ve yönetildiğini açıklar. | Yazılı Sınav | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile mekânsal analiz yapar. | Yazılı Sınav Laboratuvar Çalışması | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
| Fotogrametri ve 3D modelleme tekniklerini temel düzeyde uygular. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Laboratuvar Çalışması | Ders Saha / Arazi Çalışması | Dinleme ve anlamlandırma Gözlem/durumları işleme, Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma |
| Dijital veri arşivi ve sunum teknikleri hakkında bilgi sahibi olur. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Laboratuvar Çalışması | Ders Saha / Arazi Çalışması | Dinleme ve anlamlandırma Gözlem/durumları işleme, Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma |
| Dijitalleştirilmiş arkeolojik verileri eleştirel biçimde analiz eder ve sunar. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Laboratuvar Çalışması | Ders Saha / Arazi Çalışması | Dinleme ve anlamlandırma Gözlem/durumları işleme, Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ 1 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arkeolojik belgelerin dijital ortamda nasıl üretildiğini ve yönetildiğini açıklar. | - | - | 5 | 5 | - | - | - | - | ;
| Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile mekânsal analiz yapar. | - | - | 5 | 4 | - | - | - | - | ;
| Fotogrametri ve 3D modelleme tekniklerini temel düzeyde uygular. | - | - | 5 | 4 | - | - | - | - | ;
| Dijital veri arşivi ve sunum teknikleri hakkında bilgi sahibi olur. | - | - | 5 | 4 | - | - | - | - | ;
| Dijitalleştirilmiş arkeolojik verileri eleştirel biçimde analiz eder ve sunar. | - | - | 5 | 5 | - | - | - | - | ;
| Ortalama Değer | - | - | 5 | 4,4 | - | - | - | - |
