Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
Yeniçağ'da Türkistan | TAR5045 | 3 + 0 | 7,5 |
Birim Bölüm | TARİH - YL |
Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
Dersin Verilişi | Yüz yüze |
EBS Koordinatörü | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN |
Ders Veren | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN |
Amaç |
Bu dersin amacı, 15. yüzyıldan 18. yüzyıl sonuna kadar Türkistan coğrafyasındaki siyasi, toplumsal ve kültürel gelişmeleri analiz etmektir. Timur İmparatorluğu sonrası hanlıkların ortaya çıkışı, bölgedeki güç dengeleri ve dış ilişkiler dersin temel inceleme alanlarıdır. Öğrencilerin, dönemin kaynaklarını eleştirel biçimde değerlendirmeleri ve Türkistan’ın tarihsel süreçteki dönüşümünü kavramaları hedeflenir. Ayrıca, bölgedeki İslamlaşma, şehirleşme, ekonomik faaliyetler ve kültürel etkileşimler derinlemesine incelenir. Ders sonunda öğrenciler, Yeniçağ’da Türkistan’ın tarihsel önemini ve etkilerini akademik düzeyde analiz edebilecek bilgi ve beceriye sahip olurlar. |
Ders İçeriği |
“Yeniçağda Türkistan” dersi, 15. yüzyıldan 18. yüzyıl sonuna uzanan dönemde Türkistan bölgesinin siyasi, toplumsal ve kültürel gelişimini kapsamlı şekilde ele alır. İlk olarak, Timur İmparatorluğu’nun yıkılışı ve bunun ardından ortaya çıkan Buhara, Hive ve Hokand Hanlıkları gibi yeni siyasi oluşumlar incelenir. Hanlıklar arasındaki rekabet, ittifaklar ve bölgesel güç dengeleri, hem yerel hem de dış kaynakların ışığında değerlendirilir. Ders kapsamında, Safevi, Babür ve Osmanlı gibi komşu büyük imparatorluklarla olan ilişkiler, diplomatik temaslar ve ticari bağlantılar detaylandırılır. Bunun yanında, şehirleşme, tarım ve ticaretin bölge ekonomisindeki yeri, kervan yolları ve İpek Yolu’nun Türkistan’daki etkisi tartışılır. Toplumsal yapının dönüşümü, göçebe ve yerleşik topluluklar arasındaki ilişkiler, dini kurumlar ve eğitim faaliyetleri de dersin önemli başlıklarındandır. Timur sonrası dönemde sanat, mimari, edebiyat ve bilim alanlarındaki gelişmeler; medreseler, vakıflar ve kültürel miras örnekleriyle birlikte incelenir. Ders boyunca, çağdaş tarih yazımındaki tartışmalar, dönemin arşiv belgeleri, seyyahatnameler ve yerel kronikler kullanılır. Öğrencilerden, belirli bir hanlık, şehir veya tema üzerine kaynak temelli araştırma raporu hazırlamaları beklenir. Dersin sonunda, Türkistan’ın Yeniçağ’daki dönüşümü ve bu süreçteki tarihsel aktörlerin rolü bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilir. |
Ders Kaynakları |
Zeki Velidi Togan, Bugünkü Türkili, Türkistan ve Yakın Tarihi, İstanbul: Enderun Yayınevi, 1981.
Mehmet Saray, Rusya ve Türkistan Hanlıkları, Türk Tarih Kurumu Yayınları. Timur Kocaoglu, Türkistan: Rusya ve Çin Arasında, Ötüken Neşriyat. |
Açıldığı Öğretim Yılı | 2020 - 2021 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025 |
Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
Ara Sınav 1 | 10 |
Ödev 1 | 30 |
Toplam | 40 |
Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
Final | %60 |
Toplam | %60 |
Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %40 |
Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %60 |
Toplam | %100 |
Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
Destek Dersleri
|
0
|
Ek Dersler
|
0
|
Kategori
|
0
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
0
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
0
|
Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
Toplam İş Yükü (Saat) | 0 | |||
AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 0 | |||
AKTS | 3,0 |
Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
---|---|---|
1 | Türk Dünyası Kavramı ve Coğrafyası | Tartışmalı Ders |
2 | Özbek kavramı ve Özbeklerin ortaya çıkışı | Tartışmalı Ders |
3 | Ebu’l-Hayır Han ve Özbeklerin Türkistan’a gelişi | Tartışmalı Ders |
4 | Muhammed Şibani Han: Timurlular ve Safevilerle ilişkiler | Tartışmalı Ders |
5 | Ubeydullah ve Nevruz Ahmed Han dönemleri | Tartışmalı Ders |
6 | İskender Han ve II. Abdullah Han dönemleri | Tartışmalı Ders |
7 | Özbeklerde hakimiyet anlayışı ve devlet teşkilatı | Tartışmalı Ders |
8 | Özbeklerde askeri yapı ve mali organizasyon | Tartışmalı Ders Sözlü |
9 | ARASINAV | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
10 | Kazak mefhumu ve Kazakların ortaya çıkışı | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
11 | Kazak Hanlığının yükselme dönemi | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
12 | Aktaban Şubrındı ve Kazak Hanlığı’nın parçalanması | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
13 | Kazak Hanlığı’nda devlet teşkilatı ve askeri yapı | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
14 | Kazak Hanlığı’nda idari ve mali yapı | Öğrenci Topluluğu Faaliyetleri / Projeleri |
Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
Türkistan bölgesini coğrafi olarak tanır.Özbeklerin kökenini kavrar. Kazakların kökenini ile Özbeklerin kökenini ilişkilendirir. Bölgede kurulan devletlerde hâkimiyet anlayışı, askeri, idari ve mali yapıyı çözümler | Yazılı Sınav | Sözlü | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, durumları işleme, soru geliştirme, yorumlama, sunum |
Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma. Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma. | Yazılı Sınav | Tartışmalı Ders Sözlü | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Araştırma – yaşam boyu öğrenme, durumları işleme, soru geliştirme, yorumlama, sunum |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Türkistan bölgesini coğrafi olarak tanır.Özbeklerin kökenini kavrar. Kazakların kökenini ile Özbeklerin kökenini ilişkilendirir. Bölgede kurulan devletlerde hâkimiyet anlayışı, askeri, idari ve mali yapıyı çözümler | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma. Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Ortalama Değer | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |