TARİH

Öğrencilere 2. Dünya Savaşı sonrasında siyasi tarih hakkında bilgi vermek.

1945 senesi, İkinci Dünya Savaşı’nın son yılı olması nedeniyle önemlidir. Bu yılın başında SSCB’nin Türkiye’ye verdiği notalar, ülkeyi çok fazla zorlamıştır. Savaş sonrası düzende kendisine Batı Bloğunda yer bulan Türkiye, bu sonuca Sovyet Rusya’nın tehditleri nedeniyle ulaşmıştır. Batı Bloğunun temsilcisi olan ABD’nin tesiriyle demokrasi kavramının daha konuşulur hale geldiği Türkiye, 1945’te çok partili hayata girerken 1946’da kurulan Demokrat Parti ile iç politikada daha aktif bir dönem başlamıştır. 1950 Genel Seçimleri ile iktidara gelen Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 Darbesi ile siyasi yaşamını sona erdirmiştir. 1950’li yıllar boyunca yukarıya doğru bir ivme kazanan Türkiye’de siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel politikalarla birlikte dış politika da oldukça hareketli bir hal almıştır. Darbeden sonra kurulan Milli Birlik Komitesi ile askeri vesayet dönemi başlamıştır. Türkiye’de 1960-1980 arasında iki parlamentolu bir yönetim süreci yaşanmıştır. 1961 ile beraber yeniden sivil yönetime geçen ülke, ilk defa koalisyon hükümetleriyle tanışmıştır. 1961-1965 arasında İsmet İnönü’nün başbakanlığında iki koalisyon ve bir azınlık hükümeti kurulurken 1965 Genel Seçimleri ile Adalet Partisi, Süleyman Demirel ile iktidara gelirken 1961 Anayasası’ndaki değişimlerle beraber Türkiye’de sokak hareketleri görünmeye başlamıştır. Demirel iktidarı, 1969 Genel Seçimleri ile de devam etmiştir. 12 Mart 1971’de verilen muhtıraya kadar devam eden bu süreç, muhtıra sonrasında Nihat Erim başbakanlığında ve askeri gölge altında devam etmiştir. Ancak 1971-1980 arasındaki ideolojik çatışmalar, 12 Eylül 1980 Darbesine kadar süregelmiştir. Darbenin ardından askeri vesayet günleri devam ederken siyaset işlemez hale gelmiştir. 1980’lerin ikinci yarısı itibariyle sivil siyasetin yeniden başladığı Türkiye’de 1990'lar Turgut Özal’ın ve Süleyman Demirel’in dönemleri olarak kayda geçmiştir. Aynı zamanda koalisyon hükümetlerinin de var olduğu bu yıllarda siyasi çalkantılar, ekonomik krizler, terör gibi sorunlar Türkiye’nin en çok etkisinde kaldığı konular olmuştur. 1945 senesi, İkinci Dünya Savaşı’nın son yılı olması nedeniyle önemlidir. Bu yılın başında SSCB’nin Türkiye’ye verdiği notalar, ülkeyi çok fazla zorlamıştır. Savaş sonrası düzende kendisine Batı Bloğunda yer bulan Türkiye, bu sonuca Sovyet Rusya’nın tehditleri nedeniyle ulaşmıştır. Batı Bloğunun temsilcisi olan ABD’nin tesiriyle demokrasi kavramının daha konuşulur hale geldiği Türkiye, 1945’te çok partili hayata girerken 1946’da kurulan Demokrat Parti ile iç politikada daha aktif bir dönem başlamıştır. 1950 Genel Seçimleri ile iktidara gelen Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 Darbesi ile siyasi yaşamını sona erdirmiştir. 1950’li yıllar boyunca yukarıya doğru bir ivme kazanan Türkiye’de siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel politikalarla birlikte dış politika da oldukça hareketli bir hal almıştır. Darbeden sonra kurulan Milli Birlik Komitesi ile askeri vesayet dönemi başlamıştır. Türkiye’de 1960-1980 arasında iki parlamentolu bir yönetim süreci yaşanmıştır. 1961 ile beraber yeniden sivil yönetime geçen ülke, ilk defa koalisyon hükümetleriyle tanışmıştır. 1961-1965 arasında İsmet İnönü’nün başbakanlığında iki koalisyon ve bir azınlık hükümeti kurulurken 1965 Genel Seçimleri ile Adalet Partisi, Süleyman Demirel ile iktidara gelirken 1961 Anayasası’ndaki değişimlerle beraber Türkiye’de sokak hareketleri görünmeye başlamıştır. Demirel iktidarı, 1969 Genel Seçimleri ile de devam etmiştir. 12 Mart 1971’de verilen muhtıraya kadar devam eden bu süreç, muhtıra sonrasında Nihat Erim başbakanlığında ve askeri gölge altında devam etmiştir. Ancak 1971-1980 arasındaki ideolojik çatışmalar, 12 Eylül 1980 Darbesine kadar süregelmiştir. Darbenin ardından askeri vesayet günleri devam ederken siyaset işlemez hale gelmiştir. 1980’lerin ikinci yarısı itibariyle sivil siyasetin yeniden başladığı Türkiye’de 1990'lar Turgut Özal’ın ve Süleyman Demirel’in dönemleri olarak kayda geçmiştir. Aynı zamanda koalisyon hükümetlerinin de var olduğu bu yıllarda siyasi çalkantılar, ekonomik krizler, terör gibi sorunlar Türkiye’nin en çok etkisinde kaldığı konular olmuştur.