| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Yerel Tarih Araştırmaları | TAR484 | 8 | 3 + 0 | 5,0 |
| Birim Bölüm | TARİH |
| Derece Seviye | Lisans - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | yüz yüze |
| EBS Koordinatörü | Prof. Dr. Halim DEMİRYÜREK |
| Ders Veren | Prof. Dr. Halim DEMİRYÜREK |
| Amaç |
Bu dersin amacı, öğrencilerin yerel tarih araştırmalarının yöntem ve tekniklerini öğrenerek, belirli bir bölgenin tarihî gelişimini derinlemesine inceleyebilme becerisi kazanmalarını sağlamaktır. Öğrenciler, arşiv belgeleri, sözlü tarih ve saha çalışması gibi kaynakları kullanarak özgün tarihî veriler toplayıp analiz etmeyi öğreneceklerdir. Ayrıca, yerel tarih bilincini geliştirerek, bölgesel kimlik ve kültürün tarih içindeki yerini kavramaları hedeflenir. |
| Ders İçeriği |
Bu ders, yerel tarih araştırmalarının önemi ve tarih bilimine katkılarını tanıtmakla başlar. Yerel tarih kavramı ve yerel tarihçilik biliminin temel özellikleri açıklanır. Ders kapsamında bölgesel tarih ile genel tarih arasındaki ilişki ele alınır. Yerel tarih araştırmalarında kullanılan temel kaynak türleri tanıtılır. Arşiv belgeleri, resmi kayıtlar ve nüfus defterleri incelenir. Sözlü tarih yöntemlerinin yerel tarih çalışmaları için önemi üzerinde durulur. Saha araştırması yapma teknikleri ve gözlem yöntemleri öğretilir. Yerel tarih çalışmasında etnografik yaklaşımlar anlatılır. Dönemsel olarak yerel tarih yazımının Türkiye’deki gelişimi incelenir. Osmanlı döneminden Cumhuriyet dönemine kadar yerel tarih kaynaklarının çeşitliliği ele alınır. Yerel tarih çalışmasında kullanılabilecek harita ve coğrafi bilgiler tanıtılır. Yerel arşivlerin yapısı, içerikleri ve erişim yöntemleri öğretilir. Ders süresince yerel tarih araştırmalarında karşılaşılan zorluklar ve çözümleri tartışılır. Yerel tarih yazımında kaynak eleştirisi yöntemleri üzerinde durulur. Sözlü tarih görüşmelerinin planlanması, kaydedilmesi ve analiz edilmesi anlatılır. Öğrencilere yerel tarih çalışmaları için röportaj teknikleri öğretilir. Yerel tarih araştırmalarında etik kuralların önemi vurgulanır. Araştırma projelerinde doğru veri toplama ve kayıt tutma teknikleri aktarılır. Yerel tarih çalışmaları için kullanılabilecek dijital kaynaklar tanıtılır. Ders kapsamında Türkiye’nin farklı bölgelerinden yerel tarih araştırması örnekleri incelenir. Öğrenciler kendi seçtikleri bir yerel alan üzerine araştırma yapmaya teşvik edilir. Yerel tarih araştırmalarında kullanılan bibliyografya oluşturma yöntemleri anlatılır. Ders boyunca çeşitli yerel tarih makaleleri ve monograflar okunur ve tartışılır. Yazılı kaynakların yanı sıra mimari eserler, mezar taşları ve anıtlar da yerel tarih verisi olarak değerlendirilir. Yerel tarih araştırmalarında fotoğraf, gazete ve dergi gibi matbu kaynakların kullanımı öğretilir. Bölgesel müzeler ve kültür merkezlerinin yerel tarih açısından önemi açıklanır. Ders, yerel tarih çalışmalarının bölgesel kimlik ve kültür üzerindeki etkilerini tartışır. Yerel tarih araştırmalarının toplumsal hafızanın korunmasındaki rolü üzerinde durulur. Tarihsel olayların yerel düzeyde nasıl algılandığı ve yorumlandığına ilişkin örnekler verilir. Yerel tarih yazımında dil ve anlatım teknikleri öğretilir. Öğrencilerden saha çalışmalarını rapor haline getirmeleri istenir. Araştırma sonuçlarının sunumu ve bilimsel yazım kuralları anlatılır. Yerel tarih alanında yapılmış önemli akademik çalışmalar tanıtılır. Bölgesel tarih konferansları ve sempozyumları takip edilerek katılım önerilir. Yerel tarih projeleri için finansman kaynakları ve başvuru yöntemleri öğretilir. Dijital ortamda yerel tarih arşivlerinin oluşturulması ve kullanımı tartışılır. Dersin uygulamalı kısmında saha gezileri ve yerel kaynak ziyaretleri düzenlenir. Öğrenciler, yerel tarih araştırmaları kapsamında çeşitli veri toplama yöntemlerini uygularlar. Ders sonunda öğrencilerin yerel tarih konusunda eleştirel düşünme ve analiz yapma becerileri gelişir. Genel olarak ders, öğrencilerin kendi bölgelerinin tarihini derinlemesine inceleyerek tarih bilimine katkıda bulunmalarını hedefler. |
| Ders Kaynakları |
ÇALIŞMA ESERLER
Ali Yıldırım – Tarih Araştırmalarında Yöntem Alistair Thomson – Moving Stories: Migration and Oral History Ayşe Gül Altınay – Sözlü Tarih ve Toplumsal Bellek Barbara Tuchman – Practicing History Cahit Telci – Arşiv Belgeleriyle Yerel Tarih Okumaları Carol Kammen – On Doing Local History Cem Emrence – Osmanlı’da Mahalle ve Kimlik Cemal Kafadar – Tarih ve Toplum David E. Kyvig & Myron A. Marty – Nearby History: Exploring the Past Around You Dipesh Chakrabarty – Provincializing Europe Doğan Avcıoğlu – Türkiye’nin Düzeni Elizabeth Tonkin – Narrating Our Pasts Enver Konukçu – Mahalle: Osmanlı’da Toplumsal Yapı ve Yerel Kimlik Eric Hobsbawm – The Invention of Tradition Feyza Çoruhlu – Yerel Kültürlerin İzinde Fikret Sarıcaoğlu – Osmanlı'da Arşiv ve Yerel Kayıtlar Graham Smith – Doing Oral History Halil Berktay – Tarih ve Toplum Yazıları Halil İnalcık – Osmanlı’da Toplum ve Ekonomi Hamit Pehlivanlı – Yerel Tarih ve Araştırma Yöntemleri Hikmet Özdemir – Yerelden Küresele Tarih Hülya Canbakal – Osmanlı’da Toplumsal Tarih İbrahim Ethem Atnur – Yerel Tarihin Kaynakları Kemal Karpat – Osmanlı’dan Günümüze Kimlik ve Siyaset Ludmilla Jordanova – History in Practice M. Metin Hülagü – Yerel Tarih Yazımı Üzerine Martha Howell & Walter Prevenier – From Reliable Sources: An Introduction to Historical Methods Mehmet Yavuz Erler – Yerel Tarih Araştırmaları Murat Çulcu – Anadolu’nun Yerel Tarihi Mustafa Akdağ – Türkiye’nin İktisadi ve İçtimai Tarihi Osman Köse – Tarihi Belgeler Işığında Yerel Tarih Ömer Turan – Sözlü Tarih ve Anlatı Robert Perks & Alistair Thomson – The Oral History Reader Simon Gunn – History and Cultural Theory Süleyman Beyoğlu – Osmanlı Yerel İdareleri Taha Toros – Adana Basın Tarihi ve Yerel Kültür Thomas Cauvin – Public History: A Textbook of Practice Yılmaz Kurt – Osmanlı’da Kırsal Hayat Yusuf Halaçoğlu – Osmanlı'da Etnik Yapı |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2018 - 2019 2019 - 2020 2020 - 2021 2021 - 2022 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 30 |
| Ödev 1 | 30 |
| Toplam | 60 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %40 |
| Toplam | %40 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %60 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %40 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
50
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
50
|
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 14 | 3 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 14 | 3 | 42 |
| Önceden planlanmış özel beceriler | Özel Destek / Yapısal Örnekler | 14 | 2 | 28 |
| Önceden planlanmış özel beceriler | Rol Yapma / Drama | 12 | 1 | 12 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav 1 | Kısa Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Final | Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 127 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 4,98 | |||
| AKTS | 5,0 | |||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Öğrencilere yerel tarih dersinin Konusu Amacı ve Sınırları Hakkında Bilgi verilmesi, Yerel tarihin tanımı | Ders |
| 2 | Yerel Tarih alanında yapılan araştırmaların tanıtılması, bir literatür denemesi | Ders |
| 3 | Tarihin alanı üzerinde bir gezinti makro alanlardan yanı başımızdaki tarihe yerel tarihin boyutları | Ders |
| 4 | Türkiye’de ve dünya’da yerel tarih çalışmalarının tarihçesi | Ders |
| 5 | Yerel tarihin izlerinin peşinde ve öykü anlatma; tarihsel izleri bulmak, tarihsel izlerin kullanımı, becerilerin edinilmesi, algıların keskinleştirilmesi | Ders |
| 6 | Yerel tarih araştırmalarında kaynak sorunu yayınlanmış belgeler, kitaplar ve makaleler, yüksek lisans doktora tezleri, gazeteler, resmi belgeler, ephemera, ticaretle ilgili tarihçeler, şehir rehberleri, haritalar | Ders |
| 7 | Yayınlanmamış belgeler arşivler ve yazma koleksiyonları, yayınlanmamış kayıtların bulunması ve kullanılması, nüfus sayımı kayıtları, yerel kayıtlar | Ders |
| 8 | Ara Sınav | Ders |
| 9 | Fotoğraf ve yerel tarih, fotoğrafı okumak ve yorumlamak, yanı başımızdaki görsel malzeme kaynağı | Ders |
| 10 | Sözlü tarih çalışmaları ve yerel tarih; Yaşam öykülerinden yerel tarihe, tarihin yaşayan tanıkları | Ders |
| 11 | Yerel tarih ve halkbilim, giyim kuşam-geleneksel mutfak kültürü, geleneksel sporlar, etnomüzikoloji, yöresel müzik ve halkoyunları, etnobotanik, gelenek ve görenekler, geleneksel el sanatları, halk edebiyatı, yerel tarih ve dil bilim | Ders |
| 12 | Tarihi kent dokularının yaşatılması ve geliştirilmesi, yerel tarih ve kent tarihi müzelerine doğru | Ders |
| 13 | Yerel tarihin bir öğretim yaklaşımı olarak tarih derslerinde kullanımı | Ders |
| 14 | Bir yerel tarih çalışması hazırlama programı denemesi. | Ders |
| 15 | Dünyadaki Meşhur Yerel Tarihçiler | Ders |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavı | Ders |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Öğrenci, yerel tarih kavramını tanımlar ve genel tarih içerisindeki yerini analiz eder. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Öğrenci, arşiv belgeleri, sözlü tarih ve saha çalışmaları gibi yerel tarih araştırma yöntemlerini etkin biçimde uygular. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Öğrenci, seçtiği bir bölgenin tarihî gelişimini belgeler ve kaynaklarla destekleyerek ortaya koyar. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Öğrenci, yerel tarih çalışmaları sırasında karşılaştığı verileri eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Öğrenci, yerel tarih bilgisini toplumsal hafıza, kimlik ve kültürel miras bağlamında yorumlayabilir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Öğrenci, yerel tarih kavramını tanımlar ve genel tarih içerisindeki yerini analiz eder. | 3 | 4 | 5 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | ;
| Öğrenci, arşiv belgeleri, sözlü tarih ve saha çalışmaları gibi yerel tarih araştırma yöntemlerini etkin biçimde uygular. | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | ;
| Öğrenci, seçtiği bir bölgenin tarihî gelişimini belgeler ve kaynaklarla destekleyerek ortaya koyar. | 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | ;
| Öğrenci, yerel tarih çalışmaları sırasında karşılaştığı verileri eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir. | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | ;
| Öğrenci, yerel tarih bilgisini toplumsal hafıza, kimlik ve kültürel miras bağlamında yorumlayabilir. | 3 | 4 | 5 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | ;
| Ortalama Değer | 3,8 | 4 | 4,6 | 3,8 | 3,8 | 4 | 3,4 | 4 | 3,8 | 4 | 4,2 | 4 | 4,6 | 4 |
