TARİH

Bu dersin temel amacı, Ortaçağ tarih yazımında kullanılan birincil ve ikincil kaynak türlerini tanıtmak, bu kaynakların içeriklerini tarihî bağlam içinde yorumlayabilen, eleştirel bakış geliştirebilen bireyler yetiştirmektir. Öğrencilere kronikler (umumi ve bölgesel tarih kaynakları,) tabakat kitapları, vakayinameler, rihleler/seyahatnameler, coğrafya kitapları, bilim tarihi kaynakları (tıp, astronomi, kimya, fizik, astronomi, zooloji, ziraat vd.) gibi çeşitli kaynak türlerinin tanıtılması ve bu metinlerin tarihsel veriye dönüştürülme yöntemlerinin öğretilmesi hedeflenir. Ayrıca öğrencilerin Ortaçağ’a dair tarihsel araştırma yapabilmeleri için gerekli olan metin okuma, çözümleme, karşılaştırma ve değerlendirme becerilerini edinmeleri amaçlanmaktadır. Ders, öğrencileri farklı dil, kültür ve coğrafyalardan gelen kaynakları anlayabilecek düzeyde disiplinler arası yaklaşımlarla tanıştırırken; bilimsel araştırma yöntemleri, etik kurallar ve akademik sunum becerilerini de geliştirmeyi hedefler.

Bu ders, Ortaçağ tarih yazımında kullanılan birincil ve ikincil kaynak türlerini sistematik olarak tanıtarak öğrencilerin tarihî metinleri tarihî bağlamları içinde eleştirel ve disiplinlerarası bir bakış açısıyla değerlendirebilmelerini amaçlamaktadır. Ders kapsamında genel ve bölgesel kronikler, tabakat kitapları, vakayinameler, rihleler/seyahatnameler, coğrafya ve kozmografya eserleri ile bilim tarihi kaynakları (tıp, astronomi, kimya, fizik, zooloji, ziraat, felsefe, hukuk, dinî ilimler vb.) ayrıntılı olarak incelenecek, bu kaynakların üretildiği farklı dil, kültür ve coğrafyalardaki tarihsel bağlamları ele alınacaktır. Tıp alanında İbn Sînâ, Râzî ve İbn Nefis; coğrafya ve seyahatnamelerde İbn Havkal, İbn Battûta ve el-İdrîsî; tarih ve sosyolojide İbnü’l-Esîr, İbn Haldûn ve Taberî; felsefe ve mantıkta Farabî, Gazâlî ve İbn Rüşd; edebiyat ve kültürde Kutrub, Ahfeş, Sibeveyh ve Cahiz; fizik ve doğa bilimlerinde İbn el-Heysem, El-Birûnî ve İbn Sina gibi önemli şahsiyetlerin eserleri üzerinden metin çözümleme, karşılaştırma ve kaynak eleştirisi teknikleri uygulamalı olarak gösterilecektir. Ayrıca öğrenciler, tarihî araştırmalar için gerekli olan akademik yöntemler, etik kurallar ve sunum becerileri konusunda da donanım kazanacak, böylece Ortaçağ tarihine dair zengin ve çok disiplinli bir kaynak repertuarını kullanarak tarihî veriyi bilimsel bir titizlikle yorumlama yetkinliği geliştireceklerdir.