TARİH

Avrupa İktisat Tarihi II dersinin temel amacı, Sanayi Devrimi'nden küreselleşmeye uzanan süreçte Avrupa ekonomisinin geçirdiği radikal dönüşümleri analiz etmektir. Bu kapsamda sanayileşmenin yayılma süreci, teknolojik yeniliklerin ekonomik büyümeye etkisi ve uluslararası ticaretin dönüşümü ele alınmaktadır. Sermaye birikim modellerinin değişimi, işçi sınıfının oluşumu ve modern kapitalizmin kurumsal yapılarının ortaya çıkışı incelenmektedir. Yirminci yüzyılda yaşanan savaşların, büyük buhranların ve ekonomik krizlerin Avrupa ekonomik sistemleri üzerindeki derin etkileri değerlendirilmektedir. Nihai olarak ders, öğrencilerin günümüz Avrupa ekonomisinin ve küresel ekonominin yapısal temellerini tarihsel bir perspektifle anlamalarını sağlamayı hedeflemektedir.

Avrupa İktisat Tarihi II dersi, Avrupa’nın sanayi öncesi dönemden modern ekonomik yapıya geçiş sürecini kapsamlı biçimde inceleyen lisans düzeyinde bir derstir. Ders, 18. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ortalarına kadar Avrupa ekonomisinde yaşanan köklü dönüşümleri ele alır. İlk haftalarda Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkış koşulları, teknolojik yenilikler ve üretim ilişkilerindeki değişim analiz edilir. Buhar gücünün kullanımı, tekstil ve demir-çelik sanayilerindeki gelişmeler ayrıntılı biçimde incelenir. İngiltere’de başlayan sanayileşme sürecinin Avrupa’nın diğer bölgelerine yayılışı tartışılır. Kentleşme olgusu, işçi sınıfının oluşumu ve sanayi toplumunun sosyal etkileri ele alınır. Sermaye birikimi, girişimcilik ve fabrikalaşmanın ekonomik büyüme üzerindeki etkileri değerlendirilir. Demiryolları, ulaşım devrimi ve iç pazarların bütünleşmesi dersin önemli konularındandır. Nüfus artışı, tarımda mekanizasyon ve gıda arzının ekonomik istikrara katkısı açıklanır. Finansal kurumların gelişimi, bankacılık sisteminin genişlemesi ve sermaye piyasalarının rolü analiz edilir. Klasik iktisat düşüncesi, Adam Smith, David Ricardo ve John Stuart Mill gibi düşünürler üzerinden ele alınır. Serbest ticaret, korumacılık ve ekonomik liberalizmin Avrupa ekonomilerindeki yansımaları tartışılır. 19. yüzyılın ortalarında yaşanan ekonomik krizler ve döngüsel dalgalanmalar örneklerle değerlendirilir. Sanayileşmenin bölgesel farklılıkları, İngiltere, Fransa, Almanya ve Rusya örnekleriyle karşılaştırmalı olarak incelenir. Kolonyal genişleme ve Avrupa’nın dünya ekonomisindeki üstünlüğü tartışılır. Altın standardı sistemi, uluslararası ticaretin kurumsal yapısı ve para politikaları analiz edilir. İletişim ve ulaştırmadaki yeniliklerin ekonomik bütünleşmeye katkısı açıklanır. 19. yüzyılın ikinci yarısında yaşanan “İkinci Sanayi Devrimi” ve elektrifikasyon süreci detaylandırılır. Kimya, elektrik, otomotiv ve ağır sanayinin yükselişi incelenir. Teknolojik ilerlemelerin üretim verimliliğine ve işgücü yapısına etkisi değerlendirilir. Sendikaların ortaya çıkışı, işçi hakları ve sosyal reform hareketleri tartışılır. Devlet müdahalesinin artışı ve sosyal politika uygulamaları incelenir. Avrupa’da kapitalizmin kurumsallaşması ve modern şirket yapısının doğuşu ele alınır. Tarım sektöründeki dönüşümler ve kırsal nüfusun kent ekonomisine geçişi analiz edilir. Avrupa’da gelir dağılımı, sınıfsal farklılıklar ve sosyal hareketlilik tartışılır. Kadın emeğinin sanayi toplumundaki yeri ve ekonomik katılımı incelenir. 1870–1914 dönemi ekonomik büyümesi ve “Birinci Küreselleşme Çağı” değerlendirilir. Uluslararası ticaret hacmindeki artış ve sermaye hareketlerinin yönü açıklanır. 19. yüzyılın sonlarında emperyalizm, sömürge rekabeti ve hammadde ekonomisi tartışılır. Birinci Dünya Savaşı’nın Avrupa ekonomileri üzerindeki yıkıcı etkileri analiz edilir. Savaş sonrası yeniden yapılanma, borçlanma ve ekonomik kriz süreçleri ele alınır. 1929 Büyük Buhranı ve onun Avrupa toplumları üzerindeki derin etkileri detaylandırılır. Keynesyen iktisat düşüncesinin yükselişi ve devlet müdahalesinin kurumsallaşması tartışılır. 1930’larda otarşi politikaları, ekonomik milliyetçilik ve faşist ekonomik modeller incelenir. İkinci Dünya Savaşı’nın ekonomik kaynakları, üretim stratejileri ve savaş ekonomileri değerlendirilir. Savaşın ardından Avrupa ekonomilerinin yeniden inşa süreci, Marshall Planı çerçevesinde ele alınır. Avrupa entegrasyonunun ilk adımları, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun kurulmasıyla açıklanır. Sosyal refah devleti anlayışı ve ekonomik istikrar politikaları tartışılır. Sanayi üretiminin yeniden canlanması ve teknolojik ilerlemeler değerlendirilir. 1950’lerde Avrupa ekonomilerinin toparlanması, tüketim toplumunun yükselişiyle ilişkilendirilir. Doğu ve Batı Avrupa arasındaki ekonomik sistem farklılıkları incelenir. Sosyalist planlı ekonomi ile kapitalist piyasa ekonomisinin karşılaştırması yapılır. Soğuk Savaş dönemi boyunca Avrupa’daki ekonomik rekabet ve bloklaşma tartışılır. Avrupa İktisat Tarihi II dersi, öğrencilere modern Avrupa ekonomisinin tarihsel kökenlerini ve dönüşüm süreçlerini kavratmayı amaçlar. Ders, ekonomik büyüme, kriz ve yeniden yapılanma kavramlarını tarihsel örneklerle açıklar. Öğrenciler, dönem boyunca ekonomik veri setleri, grafikler ve arşiv belgeleriyle çalışırlar. Karşılaştırmalı tarih yöntemiyle farklı ülkelerin sanayileşme süreçleri analiz edilir. Dersin sonunda öğrenciler, Avrupa’nın 18. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan ekonomik evrimini bütüncül bir şekilde kavrama becerisi kazanır. Avrupa İktisat Tarihi II, modern ekonomi tarihinin temellerini anlamak isteyenler için temel bir derstir.