| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| Yeniçağ'da Türkistan | TAR5045 | 3 + 0 | 7,5 |
| Birim Bölüm | TARİH - YL |
| Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| EBS Koordinatörü | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN (Yıl: 2020 - 2021) |
| Ders Veren | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN |
| Amaç |
Bu dersin amacı, 15. yüzyıldan 18. yüzyıl sonuna kadar Türkistan coğrafyasındaki siyasi, toplumsal ve kültürel gelişmeleri analiz etmektir. Timur İmparatorluğu sonrası hanlıkların ortaya çıkışı, bölgedeki güç dengeleri ve dış ilişkiler dersin temel inceleme alanlarıdır. Öğrencilerin, dönemin kaynaklarını eleştirel biçimde değerlendirmeleri ve Türkistan’ın tarihsel süreçteki dönüşümünü kavramaları hedeflenir. Ayrıca, bölgedeki İslamlaşma, şehirleşme, ekonomik faaliyetler ve kültürel etkileşimler derinlemesine incelenir. Ders sonunda öğrenciler, Yeniçağ’da Türkistan’ın tarihsel önemini ve etkilerini akademik düzeyde analiz edebilecek bilgi ve beceriye sahip olurlar. |
| Ders İçeriği |
Ders, Yeniçağ Türkistan’ın coğrafi ve demografik yapısının incelenmesiyle başlar. Bölgedeki ana etnik gruplar ve kabile yapıları tanıtılır. Hanlıkların tarihi kökenleri ve siyasi organizasyonları ele alınır. Buhara, Hive ve Hokand hanlıklarının yönetim sistemleri detaylı şekilde incelenir. Hanlıklar arasındaki diplomatik ilişkiler değerlendirilir. İslam’ın toplumsal ve kültürel etkileri tartışılır. Sufi topluluklarının bölgedeki rolü analiz edilir. XIX. yüzyılın başlarından itibaren bölgedeki ekonomik dönüşümler açıklanır. Tarım, hayvancılık ve ticaret sistemleri incelenir. Pamir ve Fergana vadilerindeki ticaret yolları değerlendirilir. İpek Yolu’nun bölgesel etkisi tartışılır. Göçebe yaşam biçimleri ve çadırlı toplulukların yapısı ele alınır. Hanlıkların modernleşme çabaları analiz edilir. Eğitim ve kültürel kurumların dönüşümü incelenir. Batı etkisi ve teknolojik yeniliklerin bölgeye girişi tartışılır. Bölgesel askeri çatışmalar ve sınır anlaşmazlıkları ele alınır. İngiliz ve Rus rekabeti, “Büyük Oyun” çerçevesinde incelenir. Bölgedeki yerel liderlerin direniş stratejileri analiz edilir. Sosyal yapı ve sınıf ilişkileri değerlendirilir. Tarım teknikleri ve sulama sistemleri üzerinde durulur. Ticaret ağlarının modernleşme süreci açıklanır. Sanayi faaliyetlerinin bölgeye etkisi tartışılır. Ulaşım ve demiryolu projeleri incelenir. Dış ekonomik yatırımların bölgeye etkisi ele alınır. Kırsal ve kentsel yerleşimlerin dönüşümü değerlendirilir. Nüfus hareketleri ve göçler tartışılır. Kültürel hareketler ve sanat eserleri incelenir. Dini reformlar ve toplumsal değişim süreçleri analiz edilir. Kadınların toplumsal konumu ve aile yapıları ele alınır. Hanlıkların diplomatik ilişkileri detaylı şekilde incelenir. Modernleşme ve geleneksel değerler arasındaki çatışmalar tartışılır. Bölgedeki sosyal ve ekonomik kalkınma projeleri değerlendirilir. İklim ve coğrafyanın ekonomik ve sosyal yaşama etkisi analiz edilir. Bölge halklarının günlük yaşamı ve gelenekleri incelenir. Bölgesel edebiyat ve folklor örnekleri ele alınır. Yerel liderlerin karar alma süreçleri ve hanedan politikaları tartışılır. Hanlıkların çöküş nedenleri ve reform çabaları incelenir. Sovyetler öncesi bölgesel güç dengeleri analiz edilir. Dış güçlerin bölge üzerindeki etkileri değerlendirilir. Çin, Rusya ve İngiltere’nin politikaları tartışılır. Büyük Oyun ve bölgesel stratejiler incelenir. Bölgedeki ayaklanmalar ve isyanlar detaylı şekilde ele alınır. Milliyetçi hareketlerin başlangıcı analiz edilir. Modern eğitim ve kültür reformları incelenir. Tarım ve ticaret tekniklerindeki dönüşümler tartışılır. Toplumsal değişim ve ekonomik gelişmeler analiz edilir. Bölgesel güvenlik ve askeri yapı ele alınır. Hanlıklar ve yerel elitlerin stratejik kararları incelenir. Arşiv ve kaynak kullanımı öğretilir. Araştırma yöntemleri ve tarihsel analiz teknikleri tanıtılır. Ders boyunca öğrenciler, Yeniçağ Türkistan tarihine dair özgün araştırmalar geliştirme fırsatı bulurlar. Ders, XX. yüzyıl başına kadar Türkistan’daki toplumsal, ekonomik ve siyasi dönüşümlerin kapsamlı analizi ile sona erer. |
| Ders Kaynakları |
KAYNAKLAR
. Abdurrahman ibn Muhammad – Tarih-i Hiva Ahmad ibn Muhammad – Zafarname Ali Shahi – Tarikh-i Shayban Anushaq – Kitab-i Tarikh-i Kokand Baqi – Shajara-i Turk Faizullah – Mir’at al-Ayan Ghulam Murtaza – Tarikh-i Bukhara Hafiz-i Abru – Zubdat al-Tawarikh Haydar – Shahnameh-i Khorezm Husayn ibn Ali – Tarikh-i Turkistan Khwaja Muhammad – Tarikh-i Kashgar Mahmud ibn Khalil – Futuh al-Hind Mirza Muhammad – Tarikh-i Hokand Muhammad Amin – Tarikh-i Shaybanid Muhammad Rafi – Kitab al-Tarikh Muhammad Sharif – Tarikh-i Samarkand Nasrullah – Tarikh-i Bukhara-i Jadid Qutb al-Din – Tarikh-i Moghulistan Rashid al-Din – Jami’ al-Tawarikh Sayyid Ali – Tarikh-i Turkestan Sultan Mahmud – Tazkirat al-Awliya Tahir ibn Ahmad – Tarikh-i Kashgar-i Qadim Umar ibn Yusuf – Tarikh-i Yarkand Yusuf Khwaja – Shajara-i Turkistan Zahir al-Din – Tarikh-i Khorezm . ÇALIŞMA ESERLER . Abazov Rafis – Central Asia: Political and Economic Challenges in the 19th Century Abdulov Ildar – The Khanates of Central Asia Ahmad Hasan Dani – History of Central Asia: The Age of Khanates Alekseyev Nikolai – Russian Expansion in Central Asia Allworth Edward – Central Asia: 130 Years of Russian Rule Bartol’d V. – Turkestan Down to the Mongol Invasion Bregel Yuri – The Formation of Uzbek States in the 16th Century Chamberlain Michael – Central Asia in the 19th Century Dave Anthony – Society and Politics in Kokand Dudoignon Stéphane – Les États du Turkestan au XIXe siècle Eickelman Dale – Muslim Politics in Central Asia Emadi Hafizullah – Politics and Society in the Khanates Erkinov A. – Economic Transformations in 19th Century Turkestan Gladstone John – Russia and the Central Asian Khanates Golden Peter – Nomads and the Khanate Structures Gleason Gregory – The Great Game in Central Asia Hafizov Karim – Bukhara and Khiva: State and Society Hopkirk Peter – The Great Game: The Struggle for Central Asia Khivaev Rasul – Kokand Khanate: Political and Social History Kholodov I. – Russian Administration in Turkestan Levin Michael – Islamic Revival in Central Asia Malikov Aziz – Trade and Economy in 19th Century Turkestan Marozzi Justin – Silk Road Empires: Central Asia Pletneva Svetlana – Nomadic Societies of Central Asia Roy Olivier – Central Asia: Between East and West Suleymanov Rauf – History of the Bukhara Emirate Sinor Denis – The Cambridge History of Early Inner Asia Turan İbrahim – Yeniçağ Türkistan Tarihi Vasilyev Sergey – Military Conflicts in Central Asia Zenkovsky Serge – A History of Central Asia . KENDİ ÇALIŞMALARIM . |
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2020 - 2021 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025 2025 - 2026 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 30 |
| Ödev (Sunum) | 10 |
| Toplam | 40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %60 |
| Toplam | %60 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %40 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %60 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
50
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
50
|
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 3 | 14 | 42 |
| Önceden planlanmış özel beceriler | Problem Çözme | 3 | 14 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | Beyin Fırtınası | 3 | 14 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Küçük Grup Tartışması | 1 | 14 | 14 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, Bilişim becerileri | Benzetim | 1 | 6 | 6 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav 1 | Kısa Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Final | Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 191 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 7,49 | |||
| AKTS | 3,0 | |||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Türk Dünyası Kavramı Ve Coğrafyası | Ders |
| 2 | Yeniçağ Türkistan Tarihinin Kaynakları | Ders |
| 3 | Özbek Kavramı Ve Özbeklerin Ortaya Çıkışı | Ders |
| 4 | Ebu’l-Hayır Han Ve Özbeklerin Türkistan’a Gelişi | Ders |
| 5 | Muhammed Şibani Han: Timurlular Ve Safevilerle İlişkiler | Ders |
| 6 | Ubeydullah Ve Nevruz Ahmed Han Dönemleri | Ders |
| 7 | İskender Han Ve II. Abdullah Han Dönemleri | Ders |
| 8 | Ara Sınav | Ders |
| 9 | Özbeklerde Hakimiyet Anlayışı Ve Devlet Teşkilatı | Ders |
| 10 | Özbeklerde Askeri Yapı Ve Mali Organizasyon | Ders |
| 11 | Kazak Mefhumu Ve Kazakların Ortaya Çıkışı | Ders |
| 12 | Kazak Hanlığının Yükselme Dönemi | Ders |
| 13 | Aktaban Şubrındı Ve Kazak Hanlığı’nın Parçalanması | Ders |
| 14 | Kazak Hanlığı’nda Devlet Teşkilatı Ve Askeri Yapı | Ders |
| 15 | Kazak Hanlığı’nda İdari Ve Mali Yapı | Ders |
| 16 | Yarıyıl Sonu Sınavı | Ders |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Öğrenciler, Yeniçağ’da Türkistan’daki hanlıkların siyasi ve idari yapılarını analiz edebileceklerdir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Bölgedeki ekonomik, sosyal ve kültürel dönüşümleri eleştirel bir perspektifle değerlendirebileceklerdir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Öğrenciler, dış güçlerin Türkistan üzerindeki etkilerini ve bölgesel etkileşimleri inceleyebileceklerdir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Toplumsal yapılar, göçebe yaşam biçimleri ve modernleşme süreçlerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz edebileceklerdir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
| Ders sonunda öğrenciler, Yeniçağ Türkistan tarihine dair özgün araştırmalar geliştirebilecek ve akademik tartışmalara katkı sağlayabileceklerdir. | Sunum / Seminer | Beyin Fırtınası | Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Öğrenciler, Yeniçağ’da Türkistan’daki hanlıkların siyasi ve idari yapılarını analiz edebileceklerdir. | 3 | 5 | 3 | 5 | 3 | 5 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | ;
| Bölgedeki ekonomik, sosyal ve kültürel dönüşümleri eleştirel bir perspektifle değerlendirebileceklerdir. | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | ;
| Öğrenciler, dış güçlerin Türkistan üzerindeki etkilerini ve bölgesel etkileşimleri inceleyebileceklerdir. | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | ;
| Toplumsal yapılar, göçebe yaşam biçimleri ve modernleşme süreçlerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz edebileceklerdir. | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | ;
| Ders sonunda öğrenciler, Yeniçağ Türkistan tarihine dair özgün araştırmalar geliştirebilecek ve akademik tartışmalara katkı sağlayabileceklerdir. | 3 | 4 | 3 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | ;
| Ortalama Değer | 3 | 4,2 | 3 | 4,2 | 3,4 | 4,2 | 3,4 | 4 | 3,4 | 4 | 3,4 | 4 | 3,4 | 4 |
