| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
| İslam’da Aklileşme Hareketi: Mutezile Kelamı | TİB5041 | 3 + 0 | 7,5 |
| Birim Bölüm | TEMEL İSLAM BİLİMLERİ - YL |
| Derece Seviye | Lisansüstü - Seçmeli - Türkçe |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| EBS Koordinatörü | Dr. Öğr. Üyesi Yasin İBRAHİM |
| Ders Veren | Doç. Dr. Hüseyin MARAZ |
| Amaç |
Kelam ilminin kurucusu Mu'tezile ekolü hakkında bilgi vermek ve İslam düşüncesine katkısını incelemek. |
| Ders İçeriği |
Mutezile'yi doğuran koşullar. Mutezile'nin Öncüleri: Vâsıl b. Atâ ve Amr b. Ubeyd'in Mu'tezile'nin teşekkülüne etkileri. Erken dönem Mu'tezilî düşünceler ve oluşumları. Beş Esasın erken tezahürleri. Mutezile'de Farklılaşma: Basra ve Bağdat Mu'tezilesi. Mu'tezilî düşüncesinin sonraki gelişimi. |
| Ders Kaynakları |
1. Kâdî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usûli’l-Hamse, Kahire, 1965; 2. Kâdî Abdülcebbâr, el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhîd ve’l-Adl, Kahire, 1960-65; 3. Orhan Ş. Koloğlu, Cübbâîler’in Kelâm Sistemi, İstanbul, 2011; 4. Harry A. Wolfson, Kelâm Felsefeleri, İstanbul, 2001; 5. Richard M. Frank, Beings and Their Attributes, Albany, 1978.
|
| Açıldığı Öğretim Yılı | 2021 - 2022 2022 - 2023 |
| Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Ara Sınav 1 | 30 |
| Ödev 1 | 20 |
| Toplam | 50 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
| Final | %50 |
| Toplam | %50 |
| Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %50 |
| Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %50 |
| Toplam | %100 |
| Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
|
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
0
|
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
|
Destek Dersleri
|
0
|
|
Ek Dersler
|
0
|
|
Kategori
|
0
|
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
|
Temel Meslek Dersleri
|
100
|
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
0
|
| Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
| Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
| Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim | Sınıf Dışı Çalışma | 3 | 14 | 42 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 2 | 14 | 28 |
| Önceden planlanmış özel beceriler | Problem Çözme | 2 | 8 | 16 |
| Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Küçük Grup Tartışması | 3 | 7 | 21 |
| Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 2 | 1 | 2 |
| Ödev 1 | Ödev 1 | 36 | 1 | 36 |
| Final | Final | 2 | 1 | 2 |
| Toplam İş Yükü (Saat) | 189 | |||
| AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 7,41 | |||
| AKTS | ||||
| Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
|---|---|---|
| 1 | Mu'tezile kavramı | Ders Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Grup Çalışması |
| 2 | Mutezile Ekolünün İsmi, Tanımı ve Ortaya Çıkışı | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 3 | Mutezilenin Temel Kaynakları | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 4 | Mu'tezile'nin öncü isimleri | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 5 | Mu'tezile'de beş esas: Tevhid | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 6 | Mu'tezile'de beş esas: Adalet | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 7 | Mu'tezile'de beş esas: Va'd ve vaîd | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 8 | Arasınav | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 9 | Mu'tezile'de beş esas: el-menzile beyne'l-menzileteyn | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 10 | Mu'tezile'de beş esas: emr-i bi'l-ma'ruf nehyi ani'l-münker | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 11 | Mutezile’de Aklın Kullanımı: Hüsün ve Kubuh. | |
| 12 | Mutezile'de akıl ve bilgi teorisi | |
| 13 | Mutezile’nin tabiat düşüncesi | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 14 | Mutezile’nin sıfat anlayışı | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 15 | Mutezile’nin fiil anlayışı | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| 16 | Final | Ders Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması |
| Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
| Mutezilî düşüncenin kelamî epistemolojideki yerini kavrayabilir. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme |
| Mutezilî metinleri analiz edebilir. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme |
| Mutezilî düşünce sisteminde günümüze yönelik çıkarımlar yapabilir. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme |
| Dinin anlaşılmasında akılcı perspektif geliştirebilir. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme |
| Mutezile Kelam yöntemini kavrar. | Yazılı Sınav Ödev / Proje Sunum / Seminer | Sınıf Dışı Çalışma Tartışmalı Ders Problem Çözme Beyin Fırtınası Küçük Grup Tartışması | Araştırma – yaşam boyu öğrenme, yazma, okuma, Bilişim Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Önceden planlanmış özel beceriler Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mutezilî düşüncenin kelamî epistemolojideki yerini kavrayabilir. | 4 | 3 | 3 | 5 | 3 | 4 | 4 | - | 4 | 5 | 4 | 3 |
| Mutezilî metinleri analiz edebilir. | 4 | 5 | 5 | 4 | 3 | 4 | 5 | 5 | 4 | 3 | 4 | 3 |
| Mutezilî düşünce sisteminde günümüze yönelik çıkarımlar yapabilir. | 4 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 3 | 4 | 4 | 3 |
| Dinin anlaşılmasında akılcı perspektif geliştirebilir. | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 5 | 4 | 4 | - | 5 | 3 |
| Mutezile Kelam yöntemini kavrar. | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 3 |
