Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | AKTS | |
Türk Kültür Tarihi | TAR215 | 3 | 3 + 0 | 5,0 |
Birim Bölüm | TARİH |
Derece Seviye | Lisans - Seçmeli - Türkçe |
Dersin Verilişi | Yüz yüze |
EBS Koordinatörü | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN |
Ders Veren | Doç. Dr. Seda YILMAZ VURGUN |
Amaç |
Bu ders, Türk kültürünün tarihsel süreç içinde nasıl şekillendiğini ve geliştiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Öğrenciler, Türk kültürünün Orta Asya'dan günümüze kadar olan evrimini, sosyal, dini, edebî ve sanatsal boyutlarıyla değerlendireceklerdir. Türk toplumunun geleneksel yaşam biçimleri, göçebe kültürü ve devlet yönetimi konuları detaylı bir şekilde ele alınacaktır. Ders, Türk halklarının kültürel mirasının, dil, edebiyat, müzik, mimari ve el sanatları gibi unsurlar aracılığıyla nasıl aktarıldığını gösterecektir. Son olarak, öğrenciler, Türk kültürünün İslam ile etkileşimini ve bunun toplumsal yapıya olan etkilerini analiz edeceklerdir. |
Ders İçeriği |
Ders, Türk kültürünün kökenleri ve ilk dönem Türk toplumlarının yaşam biçimlerine dair genel bir bakışla başlar. Orta Asya’daki Türklerin göçebe yaşam tarzı, aile yapısı, toplumsal düzeni ve dini inançları tartışılır. Türk kültürünün ilk örnekleri, Orhun Yazıtları ve diğer erken yazılı belgeler üzerinden analiz edilir. Bu dönemdeki sosyal yapılar, geleneksel Türk töreleri ve hukuk anlayışı incelenir. Türklerin Orta Asya'dan göç ederken karşılaştıkları kültürel etkileşimler, onların kültürüne nasıl yansıdıysa ele alınır. Göktürkler, Uygurlar ve diğer erken Türk devletlerinin kültürel yapıları değerlendirilir. Türk dilinin, edebiyatının ve sanatının Orta Asya’daki ilk izleri açıklanır. Uygur dönemi, Türk kültüründe önemli bir dönüm noktasıdır; bu dönemdeki dini inançlar ve sanatsal gelişmeler detaylandırılır. İslamiyet’in kabulüyle birlikte Türk toplumlarının kültürel yapısındaki değişim incelenir. İslam’ın etkisiyle şekillenen Türk edebiyatı, müziği ve mimarisi ele alınır. Osmanlı İmparatorluğu’nda kültürel zenginlikler, sanat ve bilimle ilgili gelişmeler tartışılır. Osmanlı sarayı ve kültürel yaşamı üzerine odaklanılır. Yüzyıllar boyunca Türklerin dil, edebiyat, müzik ve sanat alanlarındaki katkıları incelenir. Türk halk edebiyatı ve destanları, tarihsel süreçte nasıl şekillenmiştir? Orta Asya'dan Anadolu’ya kadar Türklerin kültürel etkileşimleri değerlendirilir. Anadolu’daki Selçuklu ve Osmanlı kültürü üzerinde durulur. Türklerin geleneksel giyim, yemek ve el sanatlarıyla ilgili kültürel mirası tartışılır. Osmanlı döneminde saray kültürü ve halk kültürünün bir arada nasıl var olduğu ele alınır. Türk mutfağındaki zenginlik ve farklılıklar kültürel miras açısından değerlendirilir. İslam’ın etkisiyle şekillenen Türk tasavvuf anlayışı ve onun kültürel izleri tartışılır. Türk sanatlarında, özellikle minyatür, hat ve tezhip gibi sanat dallarındaki gelişmeler ele alınır. Türk müziği ve halk müziği arasındaki farklar ve benzerlikler açıklanır. Türk kültüründe dini ve folklorik unsurların etkisi, bayramlar, festivaller ve ritüeller üzerinden ele alınır. Türk mimarisinin gelişimi, özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemindeki önemli yapılarla örneklendirilir. Türklerin dini yapıları, camiler, medreseler ve tekkeler üzerindeki kültürel etkileri incelenir. Osmanlı İmparatorluğu’nda kültürel zenginliklerin yönetim ve toplum üzerindeki etkisi tartışılır. Türklerin sanatla, özellikle mimariyle ilişkisi derinlemesine incelenir. Geleneksel Türk tiyatrosu ve diğer sahne sanatlarının tarihsel gelişimi ele alınır. Türk kültüründe el sanatları ve zanaatkarların toplumdaki yeri ve önemi tartışılır. Bu dönemdeki halk oyunları ve müzik türleri, Türk kültürüne nasıl yansıdıysa açıklanır. Türklerin eğitime verdikleri önem, medrese ve bilim alanındaki gelişmeler ele alınır. İslam öncesi ve sonrası dönemdeki Türk devletlerinin kültürel mirası karşılaştırılır. Türklerin diğer medeniyetlerle etkileşimleri, kültürel alışveriş ve bu etkileşimlerin Türk kültüründeki yeri incelenir. Osmanlı’dan günümüze Türk kültüründe yaşanan modernleşme ve batılılaşma süreci değerlendirilir. Türk kültüründe halkın, sarayın ve yönetimin kültürel hayata etkisi ele alınır. Modern Türk edebiyatının kökenleri ve gelişimi tartışılır. Türk kültüründe dilin, edebiyatın, sanatın ve bilimin gelişmesindeki önemli figürler incelenir. Ders, Türk kültürünün Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar olan geniş coğrafyadaki etkisini kavramayı hedefler. Öğrenciler, Türk kültürünü tarihsel bağlamda analiz edebilme becerisi kazanacaklardır. |
Ders Kaynakları |
KAYNAKLAR
. Abu’l Ghazi Bahadır Han – Şecere-i Terakime Abu’l Ghazi Bahadır Han – Şecere-i Türk Ali Şir Nevai – Mecalisü’n-Nefais Ali Şir Nevai – Tarih-i Enbiya ve Hükema Beyhaki – Tarih-i Beyhaki Cüveyni – Tarih-i Cihan Güşa Ebu’l Hasan el-Belhî – Fütuhu’l-Büldan Ebu’l Hasan el-Belhî – Fütuhu’l-Büldan Ebul Hasan Nişaburi – Selçuknâme El-Biruni – El-Âsârü’l-Bakiye El-Mesudi – Müruc ez-Zeheb El-Taberi – Tarihü’r-Rusul ve’l-Müluk Gardizi – Zayn al-Akhbar İbn Haldun – Kitab al-İber İbn Miskaveyh – Tecaribü’l-Ümem Kaşgarlı Mahmud – Divanü Lügati’t-Türk Marvazî – Tabai al-Hayavan Mirhand – Ravzatü’s-Safa Reşidüddin Fazlullah – Cami’ü’t-Tevarih Utbi – Tarih-i Yamini Vassaf – Tahrir-i Vassaf Yakubi – Tarih-i Yakubi Yusuf Has Hacib – Kutadgu Bilig . ÇALIŞMA ESERLER . Ahmet Yaşar Ocak – Bektaşilik, Alevilik, Sufilik Annette Meakin – In Turkish Arabia András Róna-Tas – Hungarians and Europe in the Early Middle Ages: An Introduction to Early Hungarian History Bernard Lewis – The Turks in History Clauson, Gerard – An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish Colin Imber – The Ottoman Empire, 1300–1650: The Structure of Power Denis Sinor – The Cambridge History of Early Inner Asia Edward Denison Ross – The Turks in Europe Edward Denison Ross – The Turks in Europe Geoffrey Lewis – The Turkish Language Reform: A Catastrophic Success Geoffrey Lewis – Turkish Grammar Geoffrey Lewis – Turkish Grammar H. A. R. Gibb – Studies on the Civilization of Islam Hans Joachim Kissling – Die Sprache der Osmanen Hugh Kennedy – The Prophet and the Age of the Caliphates İrene Mélikoff – Hadji Bektach: Un Mythe et ses Avatars James Redhouse – A Turkish and English Lexicon Jean-Paul Roux – La Religion des Turcs et des Mongols Jean-Paul Roux – Histoire des Turcs Maria Eva Subtelny – Timurids in Transition Omeljan Pritsak – The Origins of the Old Rus’ State Peter Golden – An Introduction to the History of the Turkic Peoples Robert Dankoff – An Ottoman Mentality: The World of Evliya Çelebi Thomas Allsen – Culture and Conquest in Mongol Eurasia Ahmet Yaşar Ocak – Türkler, Türkiye ve İslam Ahmet Yaşar Ocak – Türk Sufiliğine Bakışlar Ahmet Yaşar Ocak – Bektaşilik, Alevilik, Sufilik Bahaeddin Ögel – Türk Kültür Tarihine Giriş Bahaeddin Ögel – Türk Mitolojisi Bahaeddin Ögel – Türklerde Devlet Anlayışı Cemal Kafadar – Kim Var İmiş Biz Burada Yoğ İken Cemil Meriç – Kültürden İrfana Fuat Köprülü – Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar Fuat Köprülü – Türk Edebiyatı Tarihi Halil İnalcık – Osmanlı ve Modern Türkiye Halil İnalcık – Osmanlı’da Devlet, Hukuk, Adalet İbrahim Kafesoğlu – Türk Milli Kültürü İbrahim Kafesoğlu – Türk-İslam Sentezi İsmail Hakkı Uzunçarşılı – Osmanlı Tarihi Mehmet Fuat Köprülü – Türk Medeniyeti Tarihi Mehmet Kaplan – Türk Kültürü Üzerine Makaleler Mevlüt Uyanık – Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Nevzat Kösoğlu – Türk Dünyası Tarihi ve Türk Medeniyeti Üzerine Düşünceler Osman Turan – Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi Osman Turan – Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti Sadri Maksudi Arsal – Türk Tarihi ve Hukuk Zeki Velidi Togan – Umumi Türk Tarihine Giriş Ziya Gökalp – Türk Medeniyeti Tarihi Ziya Gökalp – Türkçülüğün Esasları . KENDİ ÇALIŞMALARIM . |
Açıldığı Öğretim Yılı | 2018 - 2019 2019 - 2020 2020 - 2021 2021 - 2022 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025 2025 - 2026 |
Yarıyıl İçi Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
Ara Sınav 1 | 30 |
Ödev 1 | 10 |
Toplam | 40 |
Yarıyıl Sonu Çalışmalar | Katkı Yüzdesi (%) |
Final | %60 |
Toplam | %60 |
Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı | %40 |
Yarıyıl Sonu Çalışmalar | %60 |
Toplam | %100 |
Kategori | Ders İlişki Yüzdeleri (%) |
Aktarılabilir Beceri Dersleri
|
50
|
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
|
0
|
Destek Dersleri
|
0
|
Ek Dersler
|
0
|
Kategori
|
0
|
Mesleki Seçmeli Dersler
|
0
|
Temel Meslek Dersleri
|
0
|
Uygulama Dersleri
|
0
|
Uzmanlık / Alan Dersleri
|
50
|
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
|
0
|
Ders İş Yükü | Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu | Süresi (Saat) | Sayısı | Toplam İş Yükü (Saat) |
Dinleme ve anlamlandırma | Ders | 3 | 14 | 42 |
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme | Tartışmalı Ders | 3 | 14 | 42 |
Önceden planlanmış özel beceriler | Özel Destek / Yapısal Örnekler | 2 | 14 | 28 |
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması | Beyin Fırtınası | 1 | 12 | 12 |
Ara Sınav 1 | Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
Kısa Sınav 1 | Kısa Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
Final | Final | 1 | 1 | 1 |
Toplam İş Yükü (Saat) | 127 | |||
AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) | 4,98 | |||
AKTS | 5,0 |
Hafta | Konu | Öğretim Metodu |
---|---|---|
1 | Dersin Amacı, Kaynakları, Kültür ve Kültür Kavramı, Kültür ve Medeniyet Farkı, Kültürel değerlerin oluşumunu etkileyen faktörler | Ders |
2 | Türklerde Devlet Fikri (Millet, Ülke, Hâkimiyet, Teşkilat); Hakimiyet Anlayışı (Hakimiyetin İlahi Temelleri, Hakimiyetin İntikali) | Ders |
3 | Türklerde Devlet Başkanı (Hükümdarlık Sembolleri, Devlet Başkanının Özellikleri); İdari Yapı Ve Özellikleri; Hukuk | Ders |
4 | Türklerde Ordu (Teşkilat, Savaş Araç Ve Gereçleri, Askeri Eğitim) | Ders |
5 | Türklerde Sosyal Hayat: Sosyal Yapı (Aile, Boy, Bodun); Orta Asya Türklerinde Bayram Ve Festivaller | Ders |
6 | Türklerde Ekonomik Hayat: Besicilik, Tarım Ve Ticaret | Ders |
7 | Türklerde Beslenme Ve Giyim-Kuşam | Ders |
8 | Ara Sınav | Ders |
9 | Türklerde Din Ve Din Kültürü: Gök Tanrı Dini, Atalara Saygı Ve Bağlılık, Tabiat Kuvvetlerine İnanma, Diğer Dinler | Ders |
10 | Türklerde Sanat Ve Türk Sanatı Kavramının Oluşumu: Resim, Heykel, Mimarlık Ve Müzik | Ders |
11 | Türklerde Yerleşik Hayata Geçiş Ve Şehirleşme | Ders |
12 | Türklerde Yazı Dili Ve Edebiyatı: Yazı, Dil, Edebiyat (Destanlar, Efsaneler) | Ders |
13 | Türklerde Bilim Ve Zaman Hesabı (Takvim) | Ders |
14 | Türklerde Düşünce Ve Ahlak- Değerlendirme | Ders |
15 | Türk Kültüründe İktisadi Hayat | Ders |
16 | Yarıyıl Sonu Sınavı | Ders |
Ders Öğrenme Çıktısı | Ölçme Değerlendirme | Öğretim Metodu | Öğrenme Faaliyeti |
Öğrenciler, Türk kültürünün tarihsel süreçteki gelişimini kavrayabilecektir. | Sunum / Seminer | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
Öğrenciler, İslam öncesi ve sonrası Türk toplumlarının kültürel yapısını karşılaştırabilecektir. | Sunum / Seminer | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
Öğrenciler, Türk sanat, edebiyat, mimari ve müzik unsurlarını tanıyabilecektir. | Sunum / Seminer | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
Öğrenciler, Türk kültürünün diğer medeniyetlerle olan etkileşimlerini analiz edebilecektir. | Sunum / Seminer | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
Öğrenciler, Türk kültürel mirasının günümüz toplumuna yansımalarını değerlendirebilecektir. | Sunum / Seminer | Ders | Dinleme ve anlamlandırma |
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI |
PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ | PÇ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Öğrenciler, Türk kültürünün tarihsel süreçteki gelişimini kavrayabilecektir. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Öğrenciler, İslam öncesi ve sonrası Türk toplumlarının kültürel yapısını karşılaştırabilecektir. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Öğrenciler, Türk sanat, edebiyat, mimari ve müzik unsurlarını tanıyabilecektir. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Öğrenciler, Türk kültürünün diğer medeniyetlerle olan etkileşimlerini analiz edebilecektir. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Öğrenciler, Türk kültürel mirasının günümüz toplumuna yansımalarını değerlendirebilecektir. | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | ;
Ortalama Değer | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |