EN
  • Anasayfa
  • TAR204 Osmanlı Tarihi (1299-1453) (2025 - 2026 / 4. Yarıyıl)
  • EN
TAR204 - Osmanlı Tarihi (1299-1453)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat AKTS Pdf
Osmanlı Tarihi (1299-1453) TAR204 4 3 + 0 5,0 Pdf
Birim Bölüm
TARİH
Derece Seviye Lisans - Zorunlu - Türkçe
Dersin Verilişi Yüz yüze
EBS Koordinatörü Prof. Dr. Vedat TURĞUT
Ders Veren
Amaç

Bu dersin amacı, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan İstanbul'un fethine kadar olan dönemdeki siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerini kapsamlı şekilde incelemektir. Öğrencilerin erken dönem Osmanlı tarihinin temel olaylarını, yapısını ve kültürel özelliklerini anlamaları hedeflenmektedir. Ayrıca, bu dönemin Osmanlı İmparatorluğu’nun sonraki gelişimi üzerindeki etkileri analiz edilecektir.

Ders İçeriği

Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi, Anadolu'nun siyasi yapısı ve beylikler arası rekabet çerçevesinde ele alınacaktır. Osman Bey'in liderliğinde Osmanlı beyliğinin kuruluşu ve ilk devlet yapısı incelenecektir. Erken Osmanlı toplumunun sosyal ve ekonomik yapısı detaylı biçimde analiz edilecektir. Komşu beyliklerle olan ilişkiler ve sınırların genişlemesine yönelik stratejiler değerlendirilecektir. Malazgirt Savaşı sonrası Anadolu'da oluşan siyasi boşluk Osmanlıların yükselişini kolaylaştıran bir faktör olarak tartışılacaktır. Orhan Gazi döneminde Bursa'nın fethi ve Osmanlı teşkilatının şekillenmesi ele alınacaktır. Osmanlı yönetiminde devlet mekanizmasının temel kurumları ve işleyiş biçimleri açıklanacaktır. İlk dönem Osmanlı askeri sisteminin yapısı ve getirdiği yenilikler üzerinde durulacaktır. Bizans ile Osmanlılar arasındaki siyasi ilişkiler ve çatışmalar analiz edilecektir. Rumeli'ye geçiş süreci ve Balkanlar'daki Osmanlı yayılma faaliyetleri incelenecektir. I. Murad dönemi Balkan fetihleri ve Kosova Savaşı'nın Osmanlı tarihindeki önemi tartışılacaktır. Osmanlı toplumundaki dini ve etnik çeşitlilik sosyo-politik bağlamda değerlendirilecektir. Osmanlı hukuk sisteminin temel unsurları ve işleyişi akademik olarak ele alınacaktır. Devletin mali yapısı ve ekonomik kaynakları sistematik biçimde incelenecektir. Tımar sistemi ve askeri teşkilatın gelişimi Osmanlı askeri gücünün temelini oluşturması açısından irdelenecektir. Merkezî otoritenin güçlendirilmesi ve devlet yönetimindeki yenilikler tarihsel süreç içinde tartışılacaktır. I. Bayezid dönemi ve Anadolu'daki siyasi karışıklıkların Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri ele alınacaktır. Timur istilası ve Ankara Savaşı Osmanlı siyasetinde önemli kırılma noktaları olarak değerlendirilecektir. Fetret Devri sırasında yaşanan taht mücadeleleri ve devletin toparlanma süreci analiz edilecektir. Çelebi Mehmed'in devlet otoritesini yeniden tesis etme çabaları ayrıntılı biçimde incelenecektir. Balkanlar'daki Osmanlı egemenliğinin genişlemesi ve yerel yönetim politikaları tartışılacaktır. II. Murad döneminde devletin yeniden yapılanması ve iç sorunların çözümü akademik perspektifle ele alınacaktır. Osmanlı toplumunun kültürel ve sosyal hayatındaki temel dinamikler incelenecektir. Osmanlı hanedanının yönetim anlayışı ve padişahların devlet içindeki rollerinin tarihsel boyutu tartışılacaktır. 14. yüzyılda İstanbul’un siyasi ve ekonomik durumu bağlamında Osmanlı-Bizans ilişkileri analiz edilecektir. Osmanlı donanmasının gelişimi ve denizcilik politikaları detaylı olarak ele alınacaktır. Osmanlılar ile Venedik ve Ceneviz arasındaki diplomatik ve ticari ilişkiler incelenecektir. Osmanlı imparatorluk yapısı ve merkezi yönetim birimleri sistematik biçimde değerlendirilecektir. Saray hayatı, protokol ve devlet törenlerinin işlevleri akademik olarak tartışılacaktır. Balkanlarda Osmanlı yerel yönetim sistemi ve onun toplumsal etkileri incelenecektir. Osmanlı'daki dini kurumlar, mezhepler arası ilişkiler ve hoşgörü politikası ele alınacaktır. İslam hukuku ve Osmanlı hukuk sistemi arasındaki ilişki detaylandırılacaktır. Osmanlıların ticaret yolları, ekonomik faaliyetleri ve bunların devlet ekonomisine katkısı incelenecektir. Osmanlı toprak sistemi, özellikle tımar ve vakıf düzenlemeleri akademik açıdan analiz edilecektir. Anadolu ve Balkanlar'da Osmanlı kültürünün yayılma süreçleri ele alınacaktır. Osmanlı mimarisinin erken dönemdeki gelişimi ve önemli eserler incelenecektir. Osmanlı eğitim kurumları, özellikle medreselerin yapısı ve işlevleri üzerinde durulacaktır. Osmanlı toplumunda kadınların sosyal ve hukuki statüsü tarihsel bağlamda tartışılacaktır. Bilim, sanat ve edebiyat alanlarında Osmanlıların ilk dönemdeki katkıları incelenecektir. Bizans ile Osmanlı arasındaki çatışmalar ve işbirliği süreçleri ayrıntılı olarak analiz edilecektir. İstanbul'un fethine giden süreç ve bölgesel dinamikler tarihsel olarak ele alınacaktır. II. Mehmet’in yönetim anlayışı ve reform çabaları akademik perspektifle değerlendirilecektir. İstanbul Kuşatması’nın stratejik önemi ve askeri teknikleri detaylandırılacaktır. Fetih sonrası İstanbul’un yeniden imarı, sosyal ve idari yapısındaki değişiklikler incelenecektir. Osmanlıların İstanbul’u fethinin ekonomik ve siyasi etkileri tarihsel bağlamda analiz edilecektir. Osmanlıların Avrupa devletleriyle ilişkileri, diplomasi ve çatışma örnekleriyle ele alınacaktır. Erken Osmanlı dönemi önemli savaşları ve bunların devlet yapısına etkileri değerlendirilecektir. Osmanlı toplumunun çok kültürlü yapısı ve bu yapının yönetimi tarihsel süreçte incelenecektir. Ders kapsamında Osmanlı tarihinin sonraki dönemlere bıraktığı miras ve etkiler analiz edilecektir. Son olarak, Osmanlı tarihinin genel değerlendirmesi ve 1299-1453 dönemi tarih bilimine katkıları tartışılacaktır.

Ders Kaynakları KAYNAKLAR
.
Ahmedî – Dâstân ve Tevârîh-i Mülûk-i Âl-i Osmân
Âli Mustafa Efendi – Künhü’l-Ahbâr
Anonim Târih-i Âl-i Osmanlar
Âsafnâme
Aşıkpaşazade – Tevârîh-i Âl-i Osman
Celâlzâde Mustafa Çelebi – Tabakâtü’l-Memâlik
Derviş Mehmed (Nakşî) – Tarih-i Nakşî
Enverî – Düstûrnâme-i Enverî
Feridun Bey – Münşeâtü’s-Selâtîn
Hasan b. Mahmûd el-Busnevî – Târih-i Âl-i Osman
Hoca Nişancı – Kanunnâme-i Âl-i Osman
Hoca Saadeddin Efendi – Tâcü’t-Tevârîh
İdris-i Bitlisî – Heşt Behişt
Karamanlı Nişancı Mehmed Paşa – Târih-i Âl-i Osman
Kâtibî – Tevârîh-i Âl-i Osmân
Kemalpaşazâde (İbn Kemal) – Tevârîh-i Âl-i Osman
Lütfi Paşa – Tevârîh-i Âl-i Osman
Matrakçı Nasuh – Mecmû‘atü’t-Tevârîh
Neşrî (Mehmed Neşrî) – Kitâb-ı Cihannümâ
Nişancı Tâcızâde Câfer Çelebi – Târîh-i Pâdişâhân-ı Osmâniyye
Oruç Bey – Tevârîh-i Âl-i Osman
Şemseddin Ahmed Sivâsî – Târih-i Selâtîn-i Osmaniyye
Şükrullah – Behcetü’t-Tevârîh
Tursun Bey – Târîh-i Ebü’l-Feth
.
ÇALIŞMA ESERLER
.
Abdülkadir Özcan – Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu Hakkında Görüşler
Ahmed Akgündüz – Osmanlı Hukuku
Ahmet Şimşirgil – Kayı I: Bir İmparatorluğun Doğuşu
Ali Ahmetbeyoğlu – Osmanlı Tarihine Giriş
Andrej Rodionov – Ottoman Empire: Origin and Rise (1300–1453)
Aydın Taneri – Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Tarihi
Bekir Kütükoğlu – Osmanlı Tarihinde Metodoloji Meseleleri
Caroline Finkel – Osman's Dream: The History of the Ottoman Empire
Cemal Kafadar – Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State
Clifford E. Bosworth – The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual
Colin Imber – The Ottoman Empire 1300–1650: The Structure of Power
Erhan Afyoncu – Kuruluş ve Yükseliş Dönemi Osmanlı Tarihi
Feridun Emecen – İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası
Feridun Emecen – Osmanlı Klasik Çağında Savaş
Gábor Ágoston & Bruce Masters – Encyclopedia of the Ottoman Empire
Halil Inalcik – The Ottoman Empire: The Classical Age 1300–1600
Halil İnalcık – Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları
Halil İnalcık – Osmanlı Beyliği’nin Kuruluşu
Heath W. Lowry – The Nature of the Early Ottoman State
İlber Ortaylı – Osmanlı’yı Kurmak
İsmail Hakkı Uzunçarşılı – Osmanlı Tarihi: Kuruluş ve İmparatorluk Devri
Jean-Louis Bacqué-Grammont – Les Ottomans, de la fondation à l’Empire
M. Tayyib Gökbilgin – Osmanlı İmparatorluğu Medeniyeti Tarihi
Maria Pia Pedani – Sultans and Consuls: The European Presence in Istanbul
Mark Mazower (ed.) – After Empire: Multiethnic Societies and Nation-Building
Metin Kunt – State and Sultan in the Ottoman Empire
Michael Cook (ed.) – A Comparative Study of Muslim Societies: Ottoman Chapter
Murat Bardakçı – Osmanlı Arşiv Belgeleriyle Kuruluş
Necdet Sakaoğlu – Bu Mülkün Sultanları
Nevzat Kaya – Osmanlı Beyliği ve Anadolu
Paul Wittek – The Rise of the Ottoman Empire
Rhoads Murphey – Osmanlıların Kuruluşu Üzerine
Rudi Paul Lindner – Nomads and Ottomans in Medieval Anatolia
Stanford J. Shaw – History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol. 1
Stephen Humphreys – Islamic History: A Framework for Inquiry
Suraiya Faroqhi – Approaching Ottoman History: An Introduction to the Sources
Victor L. Ménage – The Beginnings of the Ottoman Empire
Yavuz Ercan – Osmanlı Tarihinin Kaynakları
Yılmaz Öztuna – Büyük Türkiye Tarihi – Osmanlı Kuruluş Dönemi
Ziya Kazıcı – Osmanlılarda Eğitim ve Öğretim
Açıldığı Öğretim Yılı 2018 - 2019 2019 - 2020 2020 - 2021 2021 - 2022 2022 - 2023 2023-2024 2024 - 2025
Yarıyıl İçi Çalışmalar Katkı Yüzdesi (%)
Bu bilgi girilmemiştir.
Toplam 0
Yarıyıl Sonu Çalışmalar Katkı Yüzdesi (%)
Bu bilgi girilmemiştir.
Toplam %0
Yarıyıl İçinin Başarıya Oranı %0
Yarıyıl Sonu Çalışmalar %0
Toplam %0
Kategori Ders İlişki Yüzdeleri (%)
Aktarılabilir Beceri Dersleri
0
Beşeri, İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
0
Destek Dersleri
0
Ek Dersler
0
Kategori
0
Mesleki Seçmeli Dersler
0
Temel Meslek Dersleri
0
Uygulama Dersleri
0
Uzmanlık / Alan Dersleri
0
Yetkinlik Tamamlayıcı Ders
0
Ders İş Yükü Öğretim Metotlar / Öğretim Metodu Süresi (Saat) Sayısı Toplam İş Yükü (Saat)
Dinleme ve anlamlandırma Ders 14 3 42
Önceden planlanmış özel beceriler Rol Yapma / Drama 14 3 42
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması Beyin Fırtınası 14 2 28
Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme Küçük Grup Tartışması 12 1 12
Ara Sınav 1 Ara Sınav 1 1 1 1
Kısa Sınav 1 Kısa Sınav 1 1 1 1
Final Final 1 1 1
Toplam İş Yükü (Saat) 127
AKTS = Toplam İş Yükü (Saat) / 25.5 (s) 4,98
AKTS 5,0
Hafta Konu Öğretim Metodu
1 Osmanlı Devleti'nin kuruluşu ve Anadolu'nun siyasi yapısı Ders
2 Osman Bey ve Orhan Gazi dönemlerinde devletin ilk gelişimi Ders
3 Osmanlı teşkilatı ve askeri yapının oluşumu Ders
4 Osmanlı-Bizans ilişkileri ve Rumeli’ye geçiş Ders
5 I. Murad dönemi Balkan fetihleri ve Kosova Savaşı Ders
6 Osmanlı toplumunda etnik ve dini yapı; hukuk sistemi Ders
7 Tımar sistemi, mali yapı ve merkezi otoritenin güçlendirilmesi Ders
8 Ara Sınav Ders
9 I. Bayezid dönemi ve Timur istilası; Ankara Savaşı Ders
10 Fetret Devri ve Çelebi Mehmed’in toparlanma dönemi Ders
11 II. Murad dönemi; devletin yeniden yapılanması Ders
12 Osmanlı toplumunun kültürel ve sosyal yapısı Ders
13 İstanbul’un siyasi durumu; Osmanlı donanması ve deniz politikası Ders
14 Osmanlı-Venedik ve Ceneviz ilişkileri; imparatorluk yapısı Ders
15 II. Mehmet ve İstanbul’un fethi; fetih sonrası düzenlemeler Ders
16 Yarıyıl Sonu Sınavı Ders
Ders Öğrenme Çıktısı Ölçme Değerlendirme Öğretim Metodu Öğrenme Faaliyeti
Öğrenci, Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecindeki iç ve dış dinamikleri tanımlar. Sunum / Seminer Beyin Fırtınası Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması
Öğrenci, 1299-1453 arasındaki temel siyasi olayları kronolojik olarak sıralar. Sunum / Seminer Beyin Fırtınası Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması
Öğrenci, erken dönem Osmanlı yönetim ve teşkilat yapısını analiz eder. Sunum / Seminer Beyin Fırtınası Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması
Öğrenci, Osmanlı’nın Balkanlar ve Anadolu’daki yayılma stratejilerini açıklar. Sunum / Seminer Beyin Fırtınası Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması
Öğrenci, İstanbul’un fethinin tarihsel önemini ve sonuçlarını değerlendirir. Sunum / Seminer Beyin Fırtınası Dinleme ve anlamlandırma, gözlem/durumları işleme, eleştirel düşünme, soru geliştirme, takım çalışması
; ; ; ; ;
DERS ÖĞRENME ÇIKTISI
PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
Öğrenci, Osmanlı Devleti’nin kuruluş sürecindeki iç ve dış dinamikleri tanımlar. 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3
Öğrenci, 1299-1453 arasındaki temel siyasi olayları kronolojik olarak sıralar. 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3
Öğrenci, erken dönem Osmanlı yönetim ve teşkilat yapısını analiz eder. 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3
Öğrenci, Osmanlı’nın Balkanlar ve Anadolu’daki yayılma stratejilerini açıklar. 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4
Öğrenci, İstanbul’un fethinin tarihsel önemini ve sonuçlarını değerlendirir. 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4
Ortalama Değer 4,4 3,4 4,4 3,4 4,4 3,4 4,4 3,4 4,4 3,4 4,4 3,4 4,4 3,4