TARİH

-Bu ders, öğrencilerin coğrafi olaylar ile tarihsel gelişmeler arasındaki karşılıklı ilişkiyi anlamalarını ve coğrafi etkenlerin tarihî olayların şekillenmesi ve yönlendirilmesindeki etkisini analiz etmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.

- Öğrencilere bu derste; tarihî coğrafya kavramı, gelişimi ve diğer beşerî bilimlerle olan ilişkisi tanıtılmaktadır. Coğrafyanın tarihî olayları nasıl etkilediği ve tarihî süreçlerin coğrafi mekânlarla nasıl iç içe geçtiği üzerinde durulmaktadır. Dersin başında, öğrenciler coğrafya ile tarih arasındaki etkileşimi kavramsal olarak öğrenirler. Özellikle tarihî olayların mekânsal dağılımı, çevresel faktörlerin toplumsal ve siyasî süreçlere etkisi detaylı biçimde ele alınmaktadır. Bu bağlamda Nil, Dicle-Fırat, İndus gibi nehir havzalarının medeniyetlerin doğuşundaki rolü, dağlık alanların savunma stratejilerindeki önemi ve iklim değişimlerinin göç hareketlerine olan etkisi incelenmektedir. Ders kapsamında, tarihî coğrafya çalışmalarında kullanılan yazılı ve görsel kaynaklar, eski haritalar, seyahatnameler, seyyah notları ve arkeolojik bulgular öğrencilere tanıtılır. Tarihî haritaların okunması, yorumlanması ve coğrafî bilgi sistemleri (GIS) ile tarihî verilerin nasıl analiz edilebileceği uygulamalı örneklerle açıklanmaktadır. Bu yöntem, öğrencilere yalnızca geçmişi anlamayı değil, aynı zamanda farklı disiplinlerle çalışabilme yetisi kazandırmaktadır. Tarih boyunca insanlık tarihini etkileyen büyük göçler, ticaret yolları ve askerî seferler bu derste coğrafî temelli olarak incelenmektedir. İpek Yolu, Baharat Yolu gibi güzergâhların ekonomik ve kültürel etkileri anlatılmakta; bu yolların hangi coğrafi şartlarda oluştuğu ve zamanla nasıl değiştiği açıklanmaktadır. Aynı şekilde Haçlı Seferleri, İslam fetihleri, Moğol istilaları gibi büyük tarihî hareketlerin coğrafi analizleri yapılmaktadır. Dersin bir diğer önemli konusu, tarihî coğrafya perspektifinden şehirleşme süreçleridir. Tarihî şehirlerin kurulum yeri seçimi, su kaynaklarıyla ilişkisi, ulaşım ağları ve doğal afetlerden korunma stratejileri örnekler üzerinden değerlendirilir. Mezopotamya, Anadolu, Mısır, Akdeniz Havzası gibi tarihî coğrafî bölgeler bölgesel analizle işlenmektedir. Öğrencilere, çevresel değişimlerin (örneğin kuraklık, sel, deprem) tarihî süreçleri nasıl etkilediği, uygarlıkların yükselme ve çöküşlerinde coğrafyanın nasıl belirleyici rol oynadığı gösterilmektedir. Ayrıca, coğrafya ile din, kültür ve siyaset arasındaki ilişki ele alınarak; dinî merkezlerin coğrafî dağılımı ve kutsal mekânların seçimi gibi konular işlenmektedir. Dersin sonunda öğrenciler; coğrafyanın sadece fiziksel bir alan değil, tarihî olayların anlaşılması için temel bir analiz aracı olduğunu kavrar. Bu sayede öğrencilere, diğer tarih derslerinde ve akademik çalışmalarda kullanabilecekleri disiplinlerarası bir perspektif kazandırılması amaçlanmaktadır.